Terapötik Flebotomi: Nedir ve Bu Tedavi Ne Zaman Önerilir? 2023
  • 18 Ocak 2023
  • 180

Terapötik bir flebotomi, hastaların klinik koşullarını iyileştirmek için önemli miktarda kanın alındığı bir prosedürdür. “Kan alma” olarak da bilinen bu teknik, antik çağlarda sıklıkla uygulandı. Kullanıldığı çoklu endikasyonlar, hastalıkların etkili tedavisinden çok zamanın inançlarına cevap verdi.

Aslında, bu prosedürlerin çoğu yarardan çok zarara neden oldu. Böylece, bilimin gelişiyle ve ilgili patofizyolojik fenomenin daha iyi anlaşılmasıyla, kan akıtma yavaş yavaş kullanılmaz hale geldi ve yerini hastalığın kökeni ile daha tutarlı tedaviler aldı. Bununla birlikte, flebotominin yararlı bir araç olarak kaldığı bazı durumlar vardır.

Terapötik flebotomi nedir?

Terapötik Flebotomi Bir iğne ve bir toplama torbası ile flebotomi yapılır

Prosedür, bir iğnesi olan ve 500 ml’lik bir toplama torbasına bağlı olan bir ekstraksiyon cihazı ile periferik bir damarın (genellikle ön koldaki) delinmesinden oluşur.

Çıkarılan hacmin kanamanın terapötik amacına ve hastanın yaşına ve klinik koşullarına bağlı olduğuna dikkat etmek önemlidir. Kan bağışı terazisi sayesinde, elde edilen hacmi gerçek zamanlı olarak izlemek mümkündür.

İşlem toplamda 20 ile 40 dakika arasında sürer ve hasta yarı oturur pozisyonda gerçekleştirilir. Öte yandan, işlem sırasında kanın yerçekimi ile alınmasını sağlamak için toplama torbasının konumu kol seviyesinin altında olmalıdır.

Önemli hususlar

Terapötik flebotomi yapılacak hasta, işlemden önce yaşamsal belirtilerin kaydı ve işleme ilişkin uygun bir açıklama ile birlikte değerlendirilmelidir. İyi su içmek ve iyi beslenmiş olmak önemlidir. İşlemden sonra hasta yeterli miktarda sıvı almalı ve ani pozisyon değişikliklerinden kaçınmalıdır.

Bunu da okumak isteyebileceğinizi düşünüyoruz: Kan Testi Yaptırmak: Ne Sıklıkla Yapılması Uygun?

Terapötik flebotomi ne zaman kullanılır?

Yüzyıllar boyunca kan alma, çeşitli durumları tedavi etmek için yaygın bir prosedürdü. Teknik ilkel olsa da amaç, orada olduğuna inanılan hastalığın nedenini ortadan kaldıracak kadar kan çekmekti.

Eski aşırı kullanımına rağmen, günümüzde flebotominin bir tedavi şekli olduğu birkaç klinik durum vardır. Buna rağmen, uygulamasının büyük aleyhtarları olmaya devam ediyor.

Kalıtsal hemokromatoz

Kalıtsal hemokromatozis (HH), metabolizmanın en yaygın genetik bozukluğu olan otozomal resesif geçişli konjenital bir hastalıktır.

Bu hastalarda, diyetten artan bir demir alımı vardır ve bu da metalin vücutta aşamalı olarak birikmesine neden olur. Klinik belirtiler hastalar arasında büyük farklılıklar gösterir ve hatta hiçbir semptomun ortaya çıkmadığı durumlar da vardır.

Tedavi, demir birikintilerinin kademeli olarak azaltılmasına ve bunun sonucunda yeterli demir değerlerinin korunmasına dayanır, çünkü fazla metal vücuttaki çeşitli organlara, özellikle karaciğer, kalp ve pankreasa zarar verir.

Bu nedenle terapötik flebotominin günümüzde hala geçerli olduğu koşullardan biri budur. Aslında, erken tedavi karaciğer sirozuna ilerlemeyi önler ve bu hastaların sağkalımını artırır.

Başlangıç evrelerinde kanama sıklığı kişinin durumuna ve tekniğe olan toleransına göre 1 ile 2 hafta arasında değişir. Aynı şekilde tedavi süresi de altı aydan iki yıla kadar değişmektedir.

Normal değerlere ulaşıldıktan sonra, vaka periyodik olarak takip edilir ve zaman içinde flebotomilerin mesafeli olduğu idame tedavi kılavuzlarının oluşturulması ihtiyacı değerlendirilir.

Bu makaleyi beğendiniz mi? Şunu da okuyabilirsiniz: Basit Bir Kan Testi Tümörün Yerini Tespit Edebilir

HH hastalarında kanama kontrendikasyonları

Her hasta bu tedaviye uygun olmadığı için başka tedavi seçenekleri de mevcuttur. Bu tedavilerin hiçbirinin uygulanamadığı bazı durumlarda demir şelatör kullanımına başvurulabilir. Bununla birlikte, bunlar iyi bir etkinlik göstermemiştir. Terapötik flebotomi aşağıdaki durumlarda kontrendikedir:

  • Koroner kalp hastalığı
  • Konjestif kalp yetmezliği
  • Anemi
  • İlerlemiş yaş

Porphyria cutanea tarda için terapötik bir flebotomi

Terapötik Flebotomi Hekim, hastalığı ve hastanın genel durumunu dikkate alarak bir tedavi olarak kanamayı belirleyecektir.

Vücutta demir birikiminin ilişkili olabileceği başka bir durum Porphyria cutanea tarda’dır. Bu hastalıkta, porfirinleri parçalamaktan sorumlu bir karaciğer enzimi etkilenir, bu nedenle bu hastalarda bu moleküller artar.

Ana klinik belirtiler, derinin açıkta kalan bölgelerinde lezyonların ortaya çıkmasını (fotosensitivite) ve değişen derecelerde karaciğer fonksiyon bozukluğunu içerir.

Bu hastalarda demir seviyelerini düşürmeyi amaçlayan tekrarlayan flebotomiler ilk tercih edilen bir tedavidir. Bunun nedeni, fazla metalin organ hasarına yol açmasının yanı sıra karaciğer enzim inhibisyonuna da yol açmasıdır. Bu nedenle, bu birikintilerin azaltılmasıyla, biriken porfirinlerin azalmasıyla birlikte enzim salınacaktır.

Porphyria cutanea tarda için tedavi kılavuzları

Kan alma ile tedavi endikasyonu, hemositometrik indekslerin periyodik kontrolleri ile bireyselleştirilmelidir. Genel anlamda, ekstraksiyonlar, kabul edilebilir değerler elde edilene kadar zaman içinde aralıklıdır.

Ancak tekrarlama eğilimi nedeniyle doktorun idame tedavilere olan ihtiyacı değerlendirmesi gerekir. Bu hastalarda, kan alma ile birlikte antimalaryal kullanımı yaygındır.

Eisenmenger sendromu

Çeşitli doğumsal kalp hastalıkları, pulmoner hipertansiyonun ortaya çıkmasıyla birlikte pulmoner vasküler direncin artmasına neden olur. En şiddetli vakalarda Eisenmenger sendromu gelişir.

Bu sendromda çeşitli patolojik mekanizmalar nedeniyle akciğer kılcal damarlarında kan akışının engellenmesi, oksijen alışverişinin engellenmesi ve hipokseminin varlığının tetiklenmesi söz konusudur.

Sonuç olarak, vücut, vücudun çeşitli hücrelerine oksijen taşımaktan sorumlu olduklarından, artan eritrosit üretimi ile bu eksikliği telafi etmeye çalışır. Bununla birlikte, kan dolaşımında daha fazla eritrosit dolaşırken, kanın biçimlendirici elementlerinin (hematokrit) oranı artar ve bu da viskozitesinde bir artışa yol açar.

Bu azalan akışkanlık, terapötik bir flebotomi yapılarak hafifletilebilen hiperviskozite sendromu terimi altında gruplanan semptomları tetikler.

Ancak hemokromatozdan farklı olarak Eisenmenger sendromunda bu teknik kesin bir tedavi oluşturmaz. Ayrıca uygulanması demir birikintilerinde azalmaya yol açar ve bu nedenle her hastada dikkatle değerlendirilmelidir.

Kronik pnömopatiler ve terapötik flebotomi

Benzer şekilde, çeşitli pulmoner durumlar kronik hipoksiye ve artan eritrosit üretimine yol açar ve bunun sonucunda hiperviskozite sendromu gelişir.

Bu nedenle, flebotomi semptomları tedavi etmek ve hastaların durumunu iyileştirmek için bir seçenek olarak düşünülebilir. Ancak incelenen çalışmalar uzun süreli takibe izin vermemekte ve bu da tekniğin yararını sorgulanabilir kılmaktadır.

Terapötik flebotomi tartışması

Bazı yazarlar, birçok ülkede hemokromatozisli hastalardan toplanan kanın sistematik olarak atılması üzerine bir düşünme çağrısında bulunuyor. Bu hastalardan alınan kanın kalitesinin normal kan bankası bağışçılarınınkine eşit veya daha yüksek olduğu gösterilmiştir. Ayrıca, kanama genellikle periyodik olarak yapıldığından, bu birimlerin atılmasının paha biçilmez bir israf olduğuna inanırlar.

Benzer şekilde, bu bileşenlerin kullanımına izin vermemenin tek gerekçesinin, hastanın terapötik bir flebotomi geçirerek bir sağlık yararı elde etmesi nedeniyle özünde fedakar bir bağış oluşturmaması olduğunu ima ediyorlar.

Ancak kan alındıktan sonra bağış yapılıp yapılmayacağına karar verilmesi gerektiği konusunda uyarıyorlar. Dolayısıyla bu ihtimalin değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyorlar. Aynı yazarlar, genetik bir hastalık olduğu için kalıtsal hemokromatozun böyle bir transfüzyonla bulaşmadığını açıklamaktadır. Kan Grupları: Kan Bağışlamak ve Kan Almak Kan Grupları: Kan Bağışlamak ve Kan Almak Kan tipi olarak da adlandırılan kan grubumuzu bilmemiz çok önemlidir. Kan grupları 4'e ayrılır: A, B, 0 ve AB. Peki, neye göre ayrılırlar? Daha fazla oku »

La entrada Terapötik Flebotomi: Nedir ve Bu Tedavi Ne Zaman Önerilir? aparece primero en Sağlığa bir adım.


Kaynak: https://sagligabiradim.com/terapotik-flebotomi-nedir-ne-zaman-onerilir/

Bu içeriği paylaş