Günlük hayatımızda çok sayıda kirleticiye maruz kaldığımızı biliyoruz. Bunlardan biri de mikroplastikler. Peki mikroplastikler sıhhatimizi nasıl etkiler? Zararlılar mı?
Bilimin bugüne kadar eriştiği temel neticelere bir göz atalım.
Mikroplastik nedir ve onları nerede bulabiliriz?
Mikroplastikler, plastik malzemenin çok küçük katı parçacıklarıdır. Aslında bunlar 5 mikrondan daha küçük parçacıklardır. Şu anda, birincil ve ikincil mikroplastikler olarak sınıflandırılabilirler.
Birincil mikroplastikler, belirli ürünlerin imalatının bir parçası olacak kadar küçük boyutlarda özel olarak üretilir. Diğer taraftan, ikincil mikroplastikler, daha büyük plastik parçaların bozulmasının bir neticesi olarak ortaya çıkar.
Genel olarak, denizdeki plastiği aşındıran güneşin, rüzgarın ve dalgaların tesiridir ve bu çok küçük plastik parçalar ortaya çıkar.
Maksatlı olarak ilave eden mikroplastik partiküller (veya primerler), dünya çapında pazarlanan çok sayıda üründe kullanılmaktadır. Aşağıdakiler gibi geniş bir çeşitliliği kapsarlar:
- Gübreler ve diğer nebat savunma ürünleri
- Kozmetik ürünler (makyaj ürünleri, parlatıcılar, keseler)
- Hanesel ve endüstriyel deterjanlar
- Temizlik ürünleri
- Boyalar
Yüksek miktardaki varlıkları göz önüne alındığında, Avrupa Kimyeviler Ajansı gibi bir takım kuruluşlar, endüstri tarafından bu tip partiküllerin maksatlı kullanımının kısıtlanmasını önermektedir.
Mikroplastikler sıhhatimizi negatif etkiler mi?
Bugüne kadar, mikroplastiklerin vücut üzerindeki tesiri bilinmemektedir. Uzmanlar zarar veren olduklarından şüphelense de, daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Plastiklerin deniz ortamı üzerindeki tesiri tartışılamaz. Bununla beraber, şu anda bunu değerlendirmek için data eksikliği olduğundan, insanların sıhhati üzerindeki sonuçlar o kadar net değildir.
2014 seneninde, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA), bu tür partikül maddeleri “potansiyel ortaya çıkan riziko” olarak sınıflandırdı. Bununla birlikte, aynı çalışma, genel nüfus için teklifler oluşturmak için sıhhate tesirlerini öğrenme emeliyle tahlil ve ilmi data eksikliğini açıkça ortaya koydu.
Şu an için vücudumuzun 150 mikrondan büyük partikülleri absorbe etmediğini biliyoruz. Ve en küçük parçacıkların da çok küçük bir absorpsiyona sahip olduğu görülüyor. Diğer taraftan, nanoparçacıklardan (çok, çok küçük plastik parçacıklar) söz ediyorsak, daha büyük bir absorpsiyon olabilir.
Bu yüzden vücudumuzun bu partikülleri nasıl emdiğini ve toksisitelerinin ne olduğunu daha doğru değerlendirebilmek için daha fazla sayıda çalışmaya ihtiyaç vardır.
Alakanızı çekebilir: Günlük Plastik Kullanımınızı Nasıl Azaltırsınız?
Vücudumuza nasıl erişirler?
Mikroplastiklerin insanlarla ana temas yollarından biri besin zinciridir. Etrafta, bilhassa de deniz ortamında bulunurlar ve balıklar, çiftlik hayvanları ve kümes hayvanları onları yutabilir.
Ancak genel olarak hayvanlar mikroplastik tüketmezler ve tüketseler dahi bu madde bağırsaklarında ve midelerinde birikip, daha sonra elimine edilir. Dolayısıyla bu temas yolunun küçük olduğunu söyleyebiliriz.
Bütün olarak tüketildikleri için kabuklular ve çift kabuklu yumuşakçalar için vaziyet böyle değildir. Üstelik mikroplastikleri yalnızca hayvanlarda bulmakla kalmıyoruz; bal, bira, deniz tuzu gibi diğer ürünlerde ve hem musluktan akan hem de şişelenmiş içme suyunda bu maddeye rastlayabiliyoruz.
Bu gıda yollarının dışında, temas başka yerlerden de kaynaklanabilir. Pişirmenin yiyeceklerdeki mikroplastiklerin varlığı üzerindeki tesiri şu anda bilinmiyor. Bu maddeyle kozmetik ürünleri, deterjan, tekstil elyafı veya makine gibi bir hayli günlük ürün aracılığıyla da temasa geçiyoruz.
Mikroplastiklerle ilişkili kirleticiler
Mikroplastikler, insan sıhhatine zararlı başka kirleticiler içerebilir. Şu an için, mikroplastiklerin insan sıhhati üzerindeki toksisite derecesini belirlemek için daha fazla araştırmanın ihtiyaç duyulan olduğu açıktır. Ancak bir takım uzmanlar, bu maddeyle ilişkili olabilecek kirleticilerin eylemlerinden de kaygı duymaktadır.
Mikroplastikler takriben %4 katkı maddesi içerebilirken kimi kirleticileri de emebilir. Ve ikincisi insan sıhhati için tehlikeli olabilir.
Bunların belki de en iyi bilineni, endokrin bozucu olarak kabul edilen, plastik imalatında yaygın olarak kullanılan bir kimyevi bileşik olan bisfenol A’dır. Şu anda biberon gibi bazı ambalaj türlerinde kullanımı yasaklanmıştır. Ayrı olarak ftalatlar, polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH’ler) veya poliklorlu bifeniller (PCB’ler) gibi maddelerden de söz edebiliriz.
Endokrin bozucular, hormonal sistemimizi değiştiren ve belirli kanser türleri, metabolik bozukluklar, üreme meseleleri veya kardiyovasküler hastalıklar gibi hastalıklara sebep olabilen maddelerdir.
Ancak son zamanlarda bu kimyasalları çok sayıda üründe buluyoruz ve mikroplastikler aracılığıyla bize erişen yüzdesi çok az.
Keşfedin: Suskun Katil, Plastik
Mikroplastikler sıhhatimizi nasıl etkiler? Daha fazla araştırmaya ihtiyaç var
İnsanlar mikroplastiklere hem gıdalar hem de soluma yoluyla maruz kalmaktadır. Bunlarla ilişkili toksisite ve sıhhat meseleleri kısmen boyuta, alakalı kimyevilere ve doza bağlıdır.
Bilim insanları yaklaşık on senedir veri topluyor olsa da, bu kirleticiye ve insan sağlığı üzerindeki potansiyel tesirine odaklanmak ehemmiyetli ve gereklidir.
Metal Pipetler: Plastik Ayak Müsaadesi Azaltmak İçin Alternatif Pipet her sene denize erişen dokuz milyon ton plastiğin %0,02'sinden fazlasını oluşturuyor. Peki, metal pipetler olduğunu duymuş muydunuz? Daha fazla oku » La entrada Mikroplastikler Sağlığımızı Nasıl Etkiler? aparece primero en Sağlığa bir adım.
Önemli
Blog içerisinde yer alan tüm içerikler bilgilendirme amaçlıdır. İlaç veya ürün tavsiyesi değildir. Yaşadığınız hastalıklarla ilgili doktorunuza danışmadan herhangi bir ilaç veya ürün kullanmayınız!
