Kriptosporidyoz, paraziter bir hastalıktır. İlk kriptosporidyoz olayı 1972’de bildirilmiştir. Bununla beraber, resmi olarak 1976 seneninde F.A. Nime, J.D. Burek ve diğerleri tarafından tanımlanmıştır. O vakitten beri, pek çok tıp uzmanı, yakın vakitte ortaya çıkmış bir hastalık olarak kabul edildiği için üzerinde çalışmıştır.
Bu hastalık hem insanları hem de düzenli tüketilen kuşlar dahil diğer hayvan türlerini etkiler. 1970’lerde uzmanlar, kriptosporidyozun AIDS hastalarının ölümüne sebep olabileceğini keşfetmişlerdir. Bu, diğer uzmanların da dikkatini çekmiştir.
Ancak, bu hastalık konusunda çalışmaların oluşturduğu dalga gerçekte 1993 seneninde başlamıştır. O sene Wisconsin’de bir salgın oldu. Bu, toplumu ve hükümetleri ciddi bir potansiyel kriptosporidyoz tehlikesine karşı uyarmıştır.
Günümüz bakımından, uzmanlar hastalık konusunda ehemmiyetli miktarda data ve bilgi toplamıştır. Bu bağlamda, bir takım kavramlar bilhassa ehemmiyetlidir. Bunlar aşağıda paylaşacağımız şeylerdir. Onları keşfetmek için okumaya devam edin!
Kriptosporidyoz Bir Parazitten Kaynaklanır
İnsan hücrelerinin biyolojik döngüsünü bitirmesini gerektiren bir parazit, kriptosporidyoza kapı aralar. Cryptosporidium isimli bir parazite kriptosporidyoz denir. Daha uzmanlar 22 tür tanımlamışlardır. Ancak, son zamanlarda, uzmanlar aslında yalnızca 13 tane tür var olduğunu değerlendirmektedir.
Uzmanlar, parazitin konağın bağırsak hücrelerine nüfuz ettiğini saptamıştır. Yeniden de, bağırsak hücrelerini istila etmek için kullandıkları net mekanizmalar hala bilinmemektedir. Bildikleri şey, biyolojik döngüsünü bitirmek için hücreleri istila etmesine gerek olmadığıdır.
Parazitin oositleri bir konakçıya girdiğinde, ağır ağır ince bağırsağın veyahut solunum ağacının epitel hücrelerini istila etmeye başlarlar. Daha sonra, birbirini izleyen aseksüel ve cinsel üreme mertebelerine başlarlar. Bundan sonra organizma onları dışkı yolu ile dışarı atar. Oradan bulaşma olabilir.
Bu yazımızı da okumalısınız: Çocuklarda Bağırsak Parazitleri: Ne Yapmalısınız?
Kriptosporidyoz Kolayca Dağılır
Parazit, buzağılar ve domuz yavruları da dahil olmak üzere pek çok memeliyi enfekte edebilir. İnsanlarda, bulaşma insandan insana ya da hayvandan insana fekal-oral yol ile gerçekleşir. Büyük bir düzeyde ise, kontamine su yolu ile bulaşma alana gelir.
Kriptosporidyoz temelde hayvan ya da insan dışkısı yolu ile bulaşır. Bu dışkı, oositlerin taşıyıcılarıdır. Bu oositler de yiyecekleri ve/veya suyu kontamine ederler. İspat eder, oositlerin standart su arıtma yollarına karşı son derece dirençli olduğunu göstermektedir.
Bulaşma potansiyeli, özellikle de kirli su yolu ile olduğunda, çok yüksektir. Wisconsin salgınında 400.000 kişi enfekte olmuştur. Buna karşılık, Amerika Birleşik Devletlerinde yapılan bir araştırma, parazitin atık su ya da karasuların %90’ında, nehir suyunun %75’inde ve içme suyunun %28’inde olduğunu göstermiştir.
Bağışıklık Reaksiyonu Değişkendir
İmmünokompetan organizmalar enfeksiyonun üstesinden kolayca gelebilir. İmmünokompetan organizmalar, başka bir deyişle tamamiyle işlevsel bir bağışıklık sistemine sahip olanlar, kriptosporidyozdan ciddi şekilde etkilenmez. Bu bağışıklık sistemleri uygun şekilde cevap verirler ve yine enfeksiyona karşı kuvvetli bir bağışıklık kazanırlar.
Diğer taraftan hastanın lenfosit ya da gama globülin eksiklikleri varsa hasta ciddi ya da kronik enfeksiyonlara yakalanabilir. Yaş ve beslenme vaziyeti da bunda bir rol oynar. En ciddi olaylar çoklukla iki yaşın altındaki çocuklarda görülür. Ayrı olarak kriptosporidyozun kapı araladığı ishal, AIDS hastalarında çok ciddi bir meseledir.
Özelleştirilmiş Teşhis En Emin Olanıdır
Rutin dışkı testleri genellikle kriptosporidyoz teşhisi için güvenilmezdir. Bunun nedeni, oositlerin atılmasının aralıklı olması ve varlıklarını doğrulamak için birkaç dışkı örneğine ihtiyaç duyulmasıdır.
En çok uygulanan tanı tekniği, dışkıların mikroskobik şekilde incelenmesidir. Bunlar, Ziehl-Neelsen ya da Kinyoun gibi teknikler kullanılarak faz kontrast mikroskobu ya da boyamalı mikroskop içerir. Ayrı olarak tıp uzmanları immünofloresan mikroskopisine de müracaat eder.
Aynı şekilde, dışkıda Cryptosporidium antijenini saptamak için bir enzim immünolojik testi yapmak da iyi bir fikirdir. Bazen tıp uzmanları tanı koymak için bağırsak biyopsisi de talep eder.
Daha fazlasını öğrenmek için okumaya devam edin: Parazit Meseleninden Kurtulmak İçin Tabii Analiz eder
Hastalık İle Savaşmanın En İyi Yolu Onu Engellemektir
Kriptosporidyozdan kaçınmak için en iyi önleyici önlem ellerinizi akan su ve sabun ile yıkamaktır. Bunu yemek yaparken, yemekten önce, dışarı çıktıktan sonra haneye döndüğünüzde, idrar veyahut dışkı yaptıktan sonra ve hayvanlarla temas kurduktan sonra yapmalısınız.
Ayrı olarak insan veyahut hayvan dışkısı ile temastan kaçınmalı veya temas faktörüz vaziyetinde aşırı hijyenik açıdan aşırı önem vermelisiniz. Aynı şekilde, içilemeyen suları tüketmekten kaçınmak da ehemmiyetlidir. Hijyenik tedbirlerin sürdürülmesi asaldır.
Bağırsak Parazitlerinin Yaygın Semptomları: Sahip Olup Olmadığımı Nasıl Anlarım? Bağırsak parazitlerinin kapı araladığı semptomlar sıklıkla diğer yaygın sıhhat meseleleriyle karıştırılır. Bu yüzden farketmek zor olabilir. Daha fazla oku » La entrada Kriptosporidyoz: Temel Kavramlar aparece primero en Sıhhate bir adım.
Türkçe makale özgünleştirme tarafından yapılmıştır.
Önemli
Blog içerisinde yer alan tüm içerikler bilgilendirme amaçlıdır. İlaç veya ürün tavsiyesi değildir. Yaşadığınız hastalıklarla ilgili doktorunuza danışmadan herhangi bir ilaç veya ürün kullanmayınız!
