İnsanlar gibi kediler de korku, tatmin, açlık, anksiyete, sinirlenme gibi davranışları etkileyen çok sayıda duyguyu yaşarlar. Bir takım yaygın kedi davranışları istenmeyebilirler ve hem sahipleri hem de hayvanların kendileri için hayat kalitesini düşürebilirler. Neyse ki bu davranışların büyük bölümü düzeltilebilir vaziyettedir.
Kedilerde Neden Davranış Problemleri Vardır?
Kediler gizemli varlıklar olma eğilimindedirler ve bu yüzden bir takım davranışlarının sebebini keşfetmek zorlu olabilir. Ayrı olarak belli bir davranışın ardında yalnızca tek bir yol açmayabilir ve her bir kedinin değişik bir kişiliği vardır.
Miyavlama
Gece uykuya daldınız ve aniden kedinizin ciğerlerini yırtarcasına yatak odasının kapısında miyavladığını, inlediğini duydunuz. Bu kedilerde çok olur ve sizin kediniz için de tamamiyle normal olabilir. Kediler gececil varlıklar oldukları için siz uyumaya çalışırken daha aktif olabilirler fakat ters giden bir şeylerin olduğu mananına da gelebilir.
- İnlemek yaşlı kedilerde bunamanın işareti olabilir.
- Siyam kedisi gibi türler diğerlerinden daha seslidir ve gece dikkatinizi çekmek için sesli şekilde miyavlayabilirler.
- Kediniz gece sıkılmış olabilir.
- Gündüz miyavlamaları ve inlemeleri ağrı işareti olabilir. Kumunu temizlerken ağlayan kediler genelde idrar yaparken veya dışkılarken ağrı veya rahatsızlık yaşıyorlardır. Başka kedilerle dövüş etmek veya kuyruğunu kapıya kıstırmak gibi diğer ağrı sebepleri de yüksek sesin sebebi olabilirler.
- Gündüz zamanı miyavlama, ağlama ve inleme sesleri dikkat çekme davranışı olabilir.
Tırmalama
Kediler bölgelerini işaretlemek için tırmalarlar. Şayet nesneleri tırmalıyorsa ve yapmasını istemiyorsanız, bu davranışı bir tırmanma kulesi veya tırnaklarını geçirebileceği başka oyuncaklar kullanarak yönlendirebilirsiniz.
Çiğneme
Kediler köpekler kadar çiğneme meraklısı değillerdir. Ancak bazıları yeniden de dişleriyle ciddi hasar verebilir. Kedinizdeki çiğneme davranışı sıkılganlık, saldırganlık veya beslenme eksikliği kaynaklı olabilir. Ayrı olarak yavru kediler sütten kesildiklerinde çok küçüklerse ısırmak isteyebilirler. Ayrı olarak kedinizin oyun oynaması ve ısırdığı şeyin dokusundan hoşlanması da olası.
İdrar Problemleri
Kedilerde çeşitli idrar yolu problemleri olabilir. İrin, inflamasyon, mesane taşları, stres, ur ve diğer etmenler kedinin kutusu dışına çiş yapmasına, çevresi çişiyle işaretlemesine veya idrar yapamamasına neden olabilir. Kediler ve diğer hane hayvanları arasındaki çatışmalar, evde farklıklar olması gibi vaziyetler kedileri strese sokabilir ve kedi kumu meselelerine da sebep olabilir.
Saldırganlık
Kediler diğer hane hayvanlarına veya insanlara karşı saldırgan hale gelebilirler ve bu büyük bir davranış problemidir. Bu saldırganlığın sebebi stres, anksiyete veya ağrıya, hormonal değişimlere neden olabilen tıbbi bir problem olabilir.
Obsesif Kompülsif Yalama
Kedilerde kronik yalama genelde stres ve anksiyeteden veya ağrılardan kaynaklanır. Tüm kediler kendilerini yalarlar ancak aşırı yalama ciddi olabilir ve gecikmeden tedbir almak gerekir.
Kedi ağrı olan bölgeyi orası tüysüz kalana kadar yalayabilir fakat bazen yaladığı bölge ağrı sebebi olan bölge de olmayabilir. Stresli veya kaygılı kediler tüy kalmayana kadar göbek bölümünü yalayabilirler veya bedenlerinin diğer bölümüne daimi bakım uygulayabilirler.
Davranış Bozukluklarını Nasıl Durdurmalı?
Bir takım davranış bozuklukları kedinin içgüdülerinden orijin alırlar ancak yeniden de öncelikle baytara gittikçe bir tıbbi probleminin olup olmadığına göz atılması gerekir. Şayet kedinizin hasta veya ağrılı olduğunu düşünüyorsanız, baytar bakımı alın. Destekler, ilaçlar, feromonlar, özel beslenme teklifleri ve diğer şeyler yaşlı kedilere yardımcı olurlar veya aşırı yalamayı azaltabilirler.
Bunun hemen peşinden masaya zıplama gibi belli davranışları azaltmak için uğraşmaya başlayabilir ve kedinizin bunun sebebinin üstesinden gelmesi için ona yardımcı olabilirsiniz.
Aşırı Miyavlama
Kediniz siz uyurken bir şeylerle meşgul olabilirse gece inlemeleri azalacaktır. Ayrı olarak gün içerisinde daha fazla egzersiz olanağı sağlarsanız gece daha az aktif olacaktır.
Kediniz gıda istediğinde, dışarı çıkmak veya sevilmek istediğinde miyavlayabilir. Kedinize verdiğiniz reaksiyon, başka bir deyişle bu isteğini direk yerine getirmek, onun istediğini almak için daha fazla miyavlaması neticenini doğuracaktır.
İstenmeyen Tırmalamalar
Kedinize tırmalayabileceği oyuncaklardan alın ve tırmalamasını istemediğiniz nesnenin önüne koyun. Bir takım kediler belli kumaş ve maddeleri diğerlerinden daha fazla severler ve bu yüzden çeşitli dokulardaki oyuncakları tecrübe edebilirsiniz. Şayet mevcut tırmalama kulesini sevmediyse, değişik maddelerden oluşanları tecrübeyi unutmayın.
Tırmalama kulesinin yanında feromonlar ve tırnak kapları da tecrübe edebilirler. Tırnak kapları, kedilerin tırnaklarının üzerine takılırlar ve mobilyalarınızı savunmaya yardımcı olurlar. Feromonlar ise sprey, peçete gibi formatlarda satılabilirler ve kedinin sakinleşmesine yardımcı olur, stres ve anksiyete kaynaklı tırmalama davranışının azalmasını sağlayabilirler.
Bir takım yerlerde kedinin tırnaklarının cerrahi olarak tamamiyle alınması gibi yollar uygulanabiliyorlar. Lakin bu çok tartışmalı bir konu ve kediyi bir uzvundan yoksun bırakmayı gerektiriyor.
Çiğneme Meseleleri
Şayet kedinizin çiğnemesi bir meseleyse, çözümü için sebebine bakın:
- Kedinizin besin ihtiyaçlarını tam manasıyla karşılayacak bir mama ile beslendiğinden emin olun.
- Kedinizin saldırganlığını bir nesneyi çiğneyerek atmaya çalışması mümkün olabilir. Stres ve anksiyeteyi azaltmak için üretilen feromon ve destek gibi ürünler bu saldırgan davranışların azaltılmasına yardımcı olabilirler.
- Kediniz sıkıldıysa, oynayabileceği güvenli oyuncaklar sağlayın.
- Çiğnememesi şart olan şeyleri çiğneyen inatçı bir kediniz varsa, o nesnelere acı spreyler sıkabilirsiniz. Ayrı olarak elektrik kabloları gibi tehlikeli nesneleri plastik hazneler içerisine yerleştirebilirsiniz.
Kedi Kumu Problemleri
Şayet kediniz ıkınıyor veya idrarını yapamıyorsa, acilen veterinere gitmeniz gerekebilir. Özel kum, beslenme, feromonlar, takviyeler ve ilaçlar ile kedilerde idrara değin davranışsal problemler giderilebilirler. Tıbbi sebepler elendikten sonra genelde ilgilenilmesi gereken davranışsal bir problem olduğu ortaya çıkar.
- Kedi kumu hep temiz olsun zira kediler tuvaletlerine karşı çok hassastırlar.
- Çok az kutusunun olması da mesele olabilir. Genelde sahip olduğunuz kedi adedinden bir fazla kum kutusu olması gerekir. Yani tek kedinin iki kumu olmalı, iki kedinin üç kumu olmalı.
- Kediniz kumun türünü sevmeyebilir veya kum kutuda çok derinde duruyor olabilir. Daha az kullanmayı, kokusuz kuma geçmeyi veya farklı bir markayı düşünün. Farklı bir kutu türü de kullanabilirsiniz.
- Çok kedi bulunan bir evde, aynı anda kumunu kullanan kedilerin o anda birbirlerini görememelerini sağlayın.
- Evdeki potansiyel stres kaynaklarını ortadan kaldırmaya çalışın. Sözgelimi bir ev kedisi dışarıda bir kedi görür, duyar veya koklarsa kaygılanabilir ve bu nedenle perdeyi kapatabilirsiniz.
Saldırgan Davranışlar
Kedinizin saldırganlaşmasına kapı aralayabilecek tetikleyici şeyleri gözlemleyin. Şayet tetikleyen şeyin ne olduğunu bulur ve ondan kurtulabilirseniz, bu vaziyet saldırgan davranışla mücadelenin en kolay yolu olur.
Kediler sık sık tetikleyici şeyle beraber yaşamayı öğrenirler. Yine de feromonlar, takviyeler, ilaçlar ve özel beslenme türleri de yardımcı olabilirler. Kedinize egzersiz yaptıracak oyuncaklar alarak enerjisini başka şeylere odaklamasını da sağlayabilirsiniz. Ayrı olarak mama kabı ve tuvalet kabını birbirinden uzağa koymak gibi daha kolay çözümleri de tecrübe edebilirsiniz.
Kedilerde görülen davranış bozuklukları nedenleri ve çözümleri yazısı ilk önce Ayşe Tolga İyi Yaşam üzerinde ortaya çıktı.
Türkçe makale özgünleştirme tarafından yapılmıştır.
Önemli
Blog içerisinde yer alan tüm içerikler bilgilendirme amaçlıdır. İlaç veya ürün tavsiyesi değildir. Yaşadığınız hastalıklarla ilgili doktorunuza danışmadan herhangi bir ilaç veya ürün kullanmayınız!