Aleksitimi belirtileri, bir takım insanların yaşadıkları duyguları tanımlamada ve bunları sözlü olarak dile getirmede yaşadıkları zorluklara dayanmaktadır. Bu terim öncelikle 1973’te psikiyatri profesörü Peter Sifneos tarafından buluş edildi. Bu tespiti Massachusetts General Hospital’ın psikiyatri muayenehaneninde bazı hastaları gözlemledikten sonra yaptı.
İspanyalı Nöroloji Derneği, dünya nüfusunun % 10’unun bu hastalıktan muzdarip olduğunu düşünüyor. Ancak, bu belirtiye sahip tüm insanların aynı derecede acı çekmediğini vurgulamak ehemmiyetlidir.
Bu yazı alakanızı çekebilir: Beyin Lobları Nelerdir ve Ne İşe Faydalar?
Aleksitimi türleri
Aleksitimi semptomları olan hastalar değişik nedenlerle bu belirtilere sahip olabilir. Bu nedenler, birincil veya ikincil olarak hangi tür bozukluktan muzdarip olduklarını belirleyecektir:
- Birincil: Bu vaziyette, limbik sistem ile neokorteks veya serebral hemisferler arasındaki iletişimi etkileyen bir tür nörolojik eksiklik vardır. Bu vaziyet kalıtsal nedenlerden veya nörolojik bir hastalığın ortaya çıkmasından kaynaklanıyor olabilir.
- İkincil: İkincil aleksitimi ise bir tür duygusal bozukluğun neticesidir. Çocuklukta tekrarlanan ve sık yaşanan bir şefkat eksikliğinden kaynaklanıyor olabilir. Buna ek olarak, travmatik olaylara maruz kalmış yetişkinlerde de kendini gösterebilir.
Duyguları dile getirememe, insanların sosyal yalıtım yaşamasına yol açar. Aleksitimiden kimler muzdarip olabilir?
Profesör Sifneos, bu özelliği başlangıçta psikosomatik bozukluklardan muzdarip hastalarda tanımladı. Bununla beraber yıllar içinde uyuşturucu veya ilaç bağımlılığı ve antisosyal kişilik bozuklukları gibi başka hastalıklarla da ilişkilendirilmiştir.
Aleksitimi semptomlarıyla irtibatlı fiziksel olaylara gelirsek, Parkinson hastalığı, kafa yaralanmaları, felç ve beyin urları de bu rahatsızlığa kapı aralayabilir. Diğer taraftan yeme bozuklukları, otizm ve travma sonrası stres bozuklukları gibi vaziyetler neticesi da ortaya çıkabilir.
Aleksitiminin başlıca semptomları
Pedinielli’ye (1992) göre, dört temel aleksitimik belirti vardır:
- Duyguları veya hisleri sözlü olarak dile getirememe
- Hayal gücünün olmaması veya hudutlu olması
- Çatışmaları önlemek ve çözmek için eyleme müracaat etme eğilimi
- Belirli kaygılara yönelik yüksek düzeyde düşüncelilik hali
Pedinielli bu özellikleri sembolik işlevle alakalı meselelere veya kişinin bilinçdışı boyutlarını dile getirmedeki yetersizliğine bağlar. Bu yüzden bu insanlar duygusal durumlarını sıklıkla somatizasyon (bedenselleştirme) yoluyla ifade ederler.
Bu yazıyı okumak isteyebilirsiniz: Daha İyi Bir Duygusal Sıhhat İçin Ne Yapmalısınız
Aleksitiminin diğer belirtileri
İster somatik ister nörolojik nedenlerden dolayı olsun, aleksitimiden muzdarip insanlar onları farklı derecelerde tanımlayabilen bir dizi özellik gösterirler:
- Duygusal empati eksikliği: Aleksitimi olan insanlar kendilerini başkalarının yerine koymakta son derece zorlanırlar. Kendi duygularını tanımadıkları için, başkalarının duygularını anlamaları onlar için daha da zordur.
- Hudutlu sözlü iletişim: Genel olarak bu tür kişiler çok az konuşma eğilimindedir. Buna ek olarak, başkalarıyla etkileşimlerinde ciddi ve içlerine kapanık olma eğilimindedirler.
- Zayıf ve sözlü olmayan iletişim: İletişim mevzubahis olduğunda oldukça katıdırlar. Kendilerini dile getirmeleri çok zordur ve iletişim halindeyken çok az vücut hareketi kullanırlar.
- Akılcılıkta aşırı olma: Duygusal dünyaları hudutlu olduğundan, çok rasyonel ve pragmatik olma eğilimindedirler.
- İç gözlem kapasiteleri düşüktür: Duygularını tanımlayamadıkları için nasıl hissettiklerini çözümleyemezler.
- Duygusal bağları sürdürmede güçlük: Aleksitimi yaşayan kişiler çok düşük düzeyde sevgi gösterirler ve sevgilerini başkalarına dile getirmekte zorlanırlar. Diğer insanlarla olan ilişkileri çoklukla tatmin edici değildir ve sosyal olarak izole olma eğilimindedirler.
Aleksitimi hastaları seyrek kendi istemleriyle terapiye giderler. Genelde yaşadıkları iletişim zorluklarının en çok farkında olan yakınlarının ısrarı neticesi terapiye giderler. Bu belirtileri iyileştirmenin rastgele bir yolu var mıdır?
Bu meselesi yaşayan hastalar terapilerden farklı şekillerde yararlanabilirler. Sözgelimi duygusal farkındalığın bilişsel gelişimine dayalı ferdi terapiler (Lane ve Schwartz, 1987) iyi sonuçlar göstermiştir.
Grup çalışmaları, büyük semptomlar üzerinde çalışmak için de son derece uygundur. Aslında bireysel ve grup terapisinin iyi bir kombinasyonu, bu bozukluğu ele almanın en tesirli yolu gibi görünmektedir.
Aleksitimi ile ilgili bazı bilgiler
Aleksitimi semptomlarını yaşayan kişilerin sanki hiç duyguları yokmuş gibi görünebilir, ancak durum böyle değildir. Korku, neşe, keder ve diğer tüm temel veya ikincil duyguları aslında hissederler. Ancak bu duyguları tecrübeleme biçimleri diğer bir hayli insandan farklıdır ve bu da başka kişilerle çatışmalar hayatlarına sebep olabilir.
Bu yüzden bu kişilerin terapiye gitmeleri şiddetle önerilir ve onlar için son derece gereklidir. Yaşadıkları duyguları bu rahatsızlığı olmayan diğer insanlarla aynı şekilde tecrübelemezler. Ancak terapötik yaklaşım onlar için büyük yararlar sağlayabilir. İyi bir terapistle hayat kalitelerini ve başka insanlarla olan ilişkilerini ehemmiyetli ölçüde iyileştirebilirler.
Duygudurum Bozuklukları Hakkında Bilmeniz Gerekenler Duygudurum bozuklukları kişinin hem kendi benliği hem de etrafı konusunda hislerini derinden etkileyebilecek ciddi problemlerdir. Daha fazla oku » La entrada Aleksitimi Nedir, Belirtileri Nelerdir? aparece primero en Sıhhate bir adım.
Önemli
Blog içerisinde yer alan tüm içerikler bilgilendirme amaçlıdır. İlaç veya ürün tavsiyesi değildir. Yaşadığınız hastalıklarla ilgili doktorunuza danışmadan herhangi bir ilaç veya ürün kullanmayınız!
