Prematüre doğumun sebepleri nelerdir? 2021

Doğum gebeliğin 37. haftasından önce olduğunda bu erken doğum olarak görülür ve bebek de prematüre bebek olur. Zira normal bir gebelik 40 hafta kadar sürer.

Rahimde son haftalar sıhhatli bir kilo alımı ve beyin ile akciğerler gibi çeşitli temel uzuvların tam gelişimi için gereklidirler. Bu yüzden prematüre bebeklerin daha fazla sıhhat meselesi olabilir ve hastanede daha fazla kalmaları gerekebilir. Öğrenme bozuklukları ve fiziksel engeller gibi uzun vadeli sıhhat meseleleri da daha fazla olabilir.

Geçmişte erken doğum en büyük bebek ölümü sebepleri arasında bulunuyordu. Son zamanlarda yenidoğan bakım kalitesi arttığı için prematüre bebeklerin hayatta kalma oranları da arttı. Yeniden de prematüre doğum dünya çapında en büyük bebek ölümü sebepleri arasında olmaya devam ediyor. Ayrı olarak çocuklarda uzun vadeli sinir sistemi bozukluklarının en büyük sebepleri arasında.

Prematüre Doğumun Sebepleri

Prematüre doğumun sebebi genelde belli olmaz. Ancak kadınlarda erken doğum rizikonunu arttırdığı bilinen kimi etmenler de mevcutlar.

Aşağıdaki rahatsızlıklara sahip kadınların erken doğum hayata olasılıkları daha fazladır:

• diyabet
• kalp hastalıkları
• böbrek hastalıkları
• yüksek tansiyon

Erken doğum ile irtibatlı gebelik etmenleri arasında şunlar var:

• gebelikten önce ve gebelik esnasında kötü beslenme
• gebelikte sigara içme, uyuşturucu kullanma ve çok fazla içki tüketme
• idrar yolu ve amniyon kesesi enfeksiyonları gibi belli enfeksiyonlar
• geçmiş gebeliklerde erken doğum
• anormal rahim yapısı
• rahim ağzının güçsüzleşmesi ve erken açılması

Ayrı olarak 17 yaşından küçük ve 35 yaşından büyük olanlar için erken doğum rizikosu daha fazladır.

Prematüre Bebeklerdeki Potansiyel Sağlık Meseleleri

Bebek ne kadar erken doğarsa tıbbi problemlere sahip olma rizikosu o kadar artar. Prematüre bebek doğumdan sonra aşağıdaki işaretleri gösterebilir:

• soluk alma zorluğu
• düşük kilo
• düşük beden yağlanması
• sabit beden sıcaklığını savunamama
• normalden daha az etkinlik
• hareket ve koordinasyon problemleri
• beslenme zorlukları
• anormal derecede solgun veya sarı cilt

Prematüre bebeklerde hayati tehlike oluşturan rahatsızlıklarla doğma rizikosu de yüksektir. Bunlar arasında şunlar var:

• beyin kanaması ve pıhtısı
• akciğerlerde kanama veya pıhtı
• düşük kan şekeri
• neonatal sepsis, başka bir deyişle bakteriyel kan irini
• zatürree
• kalbin ana damarında delik olması
• kansızlık
• akciğer gelişiminde gerilikten dolayı soluk alma problemleri

Bu problemlerin bazıları doğru bakım ile aşılabilirler. Bazıları ise uzun vadeli mani ve hastalıklara kapı aralarlar.

Doktorlar doğumdan hemen sonra prematüre bebeklerde çeşitli testler uygularlar. Bu testler ile karmaşıklık rizikosu azalır. Ayrı olarak hastanede daimi gözlem altında olacaklardır.

Yaygın testler arasında şunlar var:

• göğüs röntgeni ile kalp ve akciğer gelişiminin gözlenmesi
• kan testleri ile glukoz, kalsiyum ve bilirubin düzeylerinin ölçümü
• kan gaz tahlili ile kandaki oksijen düzeylerinin tespiti

Prematüre Bebek Bakımı

Doktorlar anneye doğumu geciktirebilecek bazı ilaçlar vererek erken doğumu önlemeye çalışabiliyorlar.

Şayet erken doğum durdurulamazsa veya bebeğin erken doğurulması ihtiyaç duyulan olursa, doktorlar yüksek rizikolu doğum için hazırlanırlar. Annenin yenidoğan yoğun bakım birimine sahip bir hastaneye gitmesi gerekebilir. Böylelikle bebeğin doğumunun hemen hemen peşinden bakım sağlanabilir.

Prematüre bebeğin hayatının ilk günleri ve haftalarında sağlık kurumu bakımı genelde temel uzuv gelişimini desteklemek üzere olur. Yenidoğan sıcaklık kontrollü bir küvöz içerisinde tutulabilir. Takip aletleri ile bebeğin kalp ritmi, nefesi ve kan oksijen düzeyleri izler. Bebeğin tıbbi yardım olmadan yaşayabilmesi için haftalar ve aylar geçebilir.

Prematüre bebeklerin pek çoğu ağızdan beslenemez zira emme ve yutkunmayı koordine edemezler. Bu bebeklere temel besinler damardan veya mideye inen bir tüpten verilirler. Bebeğin emmesi ve yutkunması yeterince kuvvetli olduğunda, memeden veya biberondan beslenmesi de genelde olası olur.

Prematüre bebeğin akciğerleri tam olarak gelişmediyse oksijen desteği de verilebilir. Kendiliğinden ne kadar iyi nefes aldığına bağlı olarak, aşağıdaki yollar kullanılabilirler:

• solunum aleti, akciğerlerden içeri ve dışarı hava pompalayan bir makinedir
• devamlı pozitif hava yolu basıncı, hafif hava basıncı ile hava yolları açık tutulur
• oksijen maskesi, bebeğin başına geçen bir alettir ve oksijen sağlar

Prematüre bebekler genelde aşağıdakileri yapabildiklerinde taburcu olurlar:

• emme veya biberonla beslenme
• desteksiz nefes alma
• beden sıcaklığı ve ağırlığını savunma

Prematüre Bebekler İçin Uzun Vadeli Beklentiler

Prematüre bebeklerin genelde özel bakıma ihtiyaçları olur. Bu yüzden genelde hayatlarına yoğun bakım biriminde başlarlar. Bu alet bebek üzerindeki baskıyı sınırlandıran bir ortam sağlar. Ayrı olarak sıcaklık, besin ve savunma sağlanarak doğru gelişim sağlanır.

Günümüzde anne ve yenidoğan bakımı geliştiği için prematüre bebeklerin hayatta kalma oranları arttı. JAMA’da yayınlanan bir çalışmaya göre, 28 hafta gibi aşırı erken doğum olarak görülen bir dönemde doğan bebeklerin hayatta kalma oranları 1993 yılında %70 iken, 2012’de %79 olmuş.

Bununla beraber tüm prematüre bebeklerde uzun vadeli karmaşıklık rizikosu vardır. Gelişimsel, tıbbi ve davranışsal problemler küçüklük süresince devam edebilirler. Bazıları kalıcı engellere de yol açabilirler.

Prematüre doğumla ilgili, bilhassa de aşırı erken doğum varsa, irtibatlı yaygın uzun vadeli problemler şöyle:

• duyma meseleleri
• görme kaybı veya körlük
• öğrenme bozuklukları
• fiziksel engeller
• gelişim gecikmesi ve kötü koordinasyon

Prematüre bebeklerin ebeveynleri çocukların bilişsel ve motor gelişimlerine dikkat etmeliler. Buna gülme, oturma ve yürüme gibi belli kabiliyetlerin başarımı da dahil.

Konuşma ve davranışsal gelişim de izlemeli. Bir takım prematüre bebeklerin konuşma terapisi veya fizik terapi ihtiyacı olabilir.

Prematüre Doğumu Önlemek

Doğru ve yeterli doğum öncesi bakım almak erken doğum rizikonunu azaltır. Diğer önleyici tedbirler şöyle:

Gebelikten önce ve gebelikte sıhhatli beslenme. Bol bol tam hububat, yağsız protein, sebze ve meyve tüketmelisiniz. Folik asit ve kalsiyum destekleri de teklifliyor.

Her gün bol su içmek. Tekliflen miktar günde sekiz bardak ancak spor yapıyorsanız daha fazla için.

İlk trimesterden başlayarak aspirin almak. Şayet yüksek tansiyon veya aile geçmişinde erken doğum varsa, doktor her gün aspirin almanızı önerebilir.

Sigarayı bırakmak, uyuşturucu kullanmamak, reçeteli ilaçları aşırı kullanmaktan kaçınmak. Bu aktiviteler düşük ve erken doğumun yanında doğum kusuru rizikolarını de arttırabilirler.

Şayet erken doğum ile ilgili kaygılarınız varsa doktorunuzla konuşun. Doktor erken doğum rizikonunu azaltmak için daha fazla tedbir önerebilir.

Prematüre doğumun sebepleri nelerdir? yazısı ilk önce Ayşe Tolga İyi Hayat üzerinde ortaya çıktı.

Türkçe makale özgünleştirme tarafından yapılmıştır.