Noradrenalin olarak da bilinen norepinefrin, adrenerjik reseptörlerin iletişimini sağlayan bir kimyevidir. Vücut amino asit tirozininden sentezlenen bir katekolamindir.
Sinirsel sinyalleri ileten nörotransmiter, adrenal bezlerde ve sempatik sinir sisteminin postganglionik sinir liflerinin bulunduğu merkezi sinir sisteminde sentezlenir.
Norepinefrin vücutta nasıl çalışır?
Norepinefrin, vücuttaki tesirini hızlandırmak için adrenerjik reseptörlere bağlanır. Bunlar iki gruba ayrılabilir: α reseptörleri (α1 ve α2 olarak iki alt tipi olduğu bilinmektedir) ve üç alt tipi olan Beta-adrenerjik reseptörler.
Kişi tehlike ile karşılaştığında veya stres altındayken, adrenerjik reaksiyon salınımı gerçekleşir. Bu tepki salınımını merkezi sinir sisteminden geçerek değişik uzuvlara erişen, vücudumuzun tepki vermesini sağlayan bir dizi sinyali içerir.
Böbrek bezlerinde, bu sistem hem epinefrin (adrenalin) sentezini teşvik etmek hem de norepinefrinin (noradrenalin) vücuda dağılmasını sağlamak için kana salınımını teşvik eder.
Normalde, norepinefrinden takriben olarak %80-20 oranında daha fazla adrenalin salınır. Farklı uzuvlara eriştiklerinde karşılık gelen reseptörlere bağlanırlar. Bu bağlanma, reseptör aktivasyonuyla özdeşleyen tesirlerin olmasına kapı aralayan bir dizi tepkisi tetikler.
Yazımızın devamında norepinefrinin farklı uzuvlar üzerindeki tesirlerine göz atacağız:
Bunu da okuyun: Metformin kullanımı ve tedbirleri
Norepinefrinin vücuttaki fizyolojik tesirleri
Norepinefrin, tesirlerini farklı uzuvlara taşımak ve artırmak için kana salınır. Stresli bir vaziyet olduğunda solunumu kolaylaştırmak emeliyle hava yollarının genişlemesine kapı aralar.
Kan damarlarında vazokonstriksiyon (damarların büzülmesi) tetiklenir ve bu da kalbin sıradan kalp atış hızını artırır. Bu fizyolojik etkiler, temel adale gruplarına oksijeni ve kan akışını arttırmayı amaçlamaktadır. Bunun emeli stresli olduğumuzda ve tehlikeli vaziyetlerle karşılaştığımızda vücudumuzun en iyi reaksiyonu vermeye hazırlıklı olmasıdır.
Söz edilen tesirlerin yanı sıra norepinefrinin hem insülin salgılanması hem de yağ mobilizasyonu üzerinde tesiri olduğu gibi metabolizma üzerinde de benzer tesirlere sahiptir. Burada söz edilen iki etkinin dışında başka alanlarda da tesirleri vardır.
Diğer taraftan, bu nörotransmiterin beyindeki dikkat, tetikte olma ve ödül sistemi üzerinde ehemmiyetli tesirleri vardır. Merkezi sinir sistemi üzerindeki bu tesirleri hasebiyle norepinefrin, adrenalin salgılamada olduğu gibi bir hormon olarak değil bir nörotransmiter yayıcı olarak kabul edilir.
Ancak dolaşıma salındığında ve belli bir mesafeden hücrelere tesirini gösterdiğinde, bir hormon işlevi görür. Bunu birbirine yapışık iki hücre arasında yaptığında ise bir nörotransmiter görevi görür.
Dikkat eksikliği hiperaktivite meselesi, çöküntü ve hipotansiyonu (düşük tansiyonu) rehabilitasyon etmek için norepinefrin kullanılabilir. Dikkat eksikliğine karşı norepinefrin
Dopamin ile beraber kullanıldığında norepinefrin insanlarda hem dikkatlerini toplamalarında hem de konsantrasyon sağlamalarında ehemmiyetli rol oynar. Bu yüzden, bu tip hastalar çoklukla metilfenidat gibi beyindeki norepinefrin ve dopamin düzeylerini artırmaya yarayan ve böylelikle hastanın muayenehane seyrini iyileştiren psikostimülan muhtevası olan ilaçlarla tedavi edilir.
Depresyon ve norepinefrin
Bu nörotransmiter için tamamiyle seçici olmayan selektif serotonin gerialım inhibitörü içeren ilaçlar veya SSRI’lar da presinaptik bölgedeki noradrenalinin miktarını artırır.
Çalışmalar, bu ilaçların dopamin dağılımını da etkilediğini göstermektedir. Bu yüzden, taşıyıcı norepinefrin normal bir şekilde rastgele bir dopamin molekülü oluşturduğu takdirde, norepinefrin içeren bu ilaçlar da dopamin mesajımını artıracaktır.
Bu yüzden, artan norepinefrin düzeyleri ile ilişkili antidepresanın tesirleri bu arada dopaminde yaşanan simültane bir artışın neticesi da olabilir
Bunu da okuyun: Depresyonla Mücadele Etmenize Yardımcı 10 Yiyecek
Hipotansiyon
Kuvvetli vazokonstriktif tesiri nedeniyle, norepinefrin kritik hipotansiyon rizikosu olan hastalara uygulanan tedavi yoludur. İntravenöz (damar yoluyla) bir tedavi yolu olarak uygulanır. α 1 ve α 2 reseptörleri bu tesirlerinin tetiklenmesinden mesul aktivasyondur.
Netice
Noradrenalin olarak da bilinen norepinefrin, bilhassa stresli anlarımızda veya bir tehlikeyle karşılaştığımızda salınan bir nörotransmiterdir. Adrenalin ile aynı tesirlere sahip olsa da asal olarak merkezi sinir sistemi düzeyinde tesirlidir. Bu yüzden hormon olarak değil nörotransmiter olarak kabul edilir.
Ruh Halinizi İyileştirecek 8 Fiziksel Alışkanlık Ruh halinizi iyileştirmek için edinebileceğimiz kimi alışkanlıklar vardır. Bunlar, büyük problemlerden kaçınmamıza yardımcı olurlar. Daha fazla oku » La entrada Norepinefrin Nedir, Ne İçin Kullanılır? aparece primero en Sıhhate bir adım.
Önemli
Blog içerisinde yer alan tüm içerikler bilgilendirme amaçlıdır. İlaç veya ürün tavsiyesi değildir. Yaşadığınız hastalıklarla ilgili doktorunuza danışmadan herhangi bir ilaç veya ürün kullanmayınız!
