İlaçların Yan Etkileri Nelerdir? 2020

İlaçların yan tesirleri da ters ilaç tepkileri terimlerini, bir kere duyduğunuzdan eminiz. Nüfusun %7’si ilaçlara ters tepki göstermektedir. Bu da halk sıhhati için bir meselesi teşkil eder.

Kısaltması ADR olan bir Advers İlaç Reaksiyonu, normal dozda uygulanmış bir ilaca yönelik gelişen istenmeyen veya zarar veren rastgele bir reaksiyondur. Bunlar, hastalıkların düzeltilmesi, iyileştirilmesi veyahut kişinin daha önceki sıhhatine kavuşması için teşhis, rehabilitasyon veyahut hastalıkların önlenmesi emeliyle uygulanan dozlardır.

En sık yan tesirlere kapı aralayan ilaçlar arasında bulunanlar:

• Steroid yapıda olmayan anti-inflamatuvar ilaçlar
• Antibiyotikler

İlaçların yan tesirleri olduğunu nasıl bilebiliriz?

İspanya İlaç ve Sıhhat Ürünleri Ajansı (AEMPS), bize reçete edilen veya eczaneden fiyatsız olarak satın aldığımız ilaçlar ile ilgili her vakit kendimizi bilgilendirmenin ehemmiyetini anımsatmaktadır. İlacın kapı aralayabileceği olası yan tesirlerinin ve uygulanan rehabilitasyonun sıhhatimiz üzerindeki negatif tesirlerinin görülmesi vaziyetinde doktorumuza ve eczacımıza sormamızın ehemmiyetli olduğunu söylemektedir.

Ayrı olarak ilaç prospektüsünü de inceleyebilirsiniz. Burada ilacı kullandıktan sonra ortaya çıkabilecek olası yan tesirleri ile ilgili bir dizi yan tesir listesi görülecektir.

Satılan tüm ilaçlar bir takım negatif tesirlere kapı aralayabilir. Ancak ilaç kullanımının sağladığı yarar, sıhhat üzerindeki rizikolarından daha büyük olduğu için pazarlanmasına karar verilmektedir.

Advers reaksiyon türleri

Genel advers ilaç reaksiyonlarının sınıflandırması, onları iki büyük gruba ayırır: öngörülebilir reaksiyonlar ve öngörülemeyen reaksiyonlar.

Düşünülebilir reaksiyonlar

Yan etkilerin %80’ini temsil ederler. Doza bağımlı olarak ortaya çıkarlar. Başka bir deyişle dozlar ne kadar yüksek olursa, bu ilaçların yan tesirleri de o kadar yüksek olur. Ayrı olarak, oluşan yan etkinin, ilacın aşağıdaki farmakolojik özellikleri ile de alakası vardır:

• Tesir mekanizmasının yan tesiri
• Başka bir ilaç veya madde ile etkileşim
• Aşırı doz

Bunu da okuyun: Kanser Rehabilitasyonlarının Yan Tesirleri Nelerdir?

Öngörülemeyen tepkiler

Bu tepkiler öncekilerden değişik olarak düşünülebilir dozlar değildir. Bu yüzden uygulanan rastgele bir doz evresine tepki gösterebilirler. Bunun ilacın rastgele bir farmakolojik muhtevasıyla alakası yoktur. Bağışıklık duyarlılığı olan veya genetik farklılıklardan dolayı ilaca duyarlı olan kişilerde görüldükleri için hastaya bağlı etmenlerle alakası vardır.

Öngörülemeyen advers reaksiyonların ayırıcı etkileri aşağıda olduğu gibidir:

• İntolerans: Asgari dozlarda ilaca karşı gösterilen intolerans. Sözgelimi, bazı hastalar en düşük salbutamol dozlarında dahi titreme yaşarlar.
• İdiyosenkrazi: Bunlar, genetik olarak belirlenen ve ilaca karşı anormal bir reaksiyon veren reaksiyonlardır. Zira hastanın metabolizmasında ilaca karşı bir enzim eksikliği veya anormallik vardır. Bu reaksiyonlar çoklukla daha ciddidir, ancak az sayıda insanda ortaya çıkar.
• Aşırı duyarlılık reaksiyonları veya alerjik reaksiyonlar: Bunlar, bağışıklık mekanizmasının kapı araladığı anormal tepkilerdir. Sözgelimi; penisiline karşı olan alerji gibi.
• Psödoalerjik veya anafilaktoid reaksiyon: Muayenehane olarak diğer reaksiyonlardan ayırt edilemezler. Yalnızca bağışıklık sisteminin dahil olmadığı farklı bir mekanizma ile ortaya çıkarlar. Diğer ilaçların yanı sıra morfin etkisi gösteren ilaçlarla tanımlanmışlardır.

İlaçların diğer yan etkileri

Söz edilenlerden başka, bir ilaç tedavisinde ortaya çıkabilecek başka istenmeyen yan etkiler de vardır. Bu diğer reaksiyonlardan bazıları C tipi reaksiyon olarak bilinir.

Bir ilacın uzun müddetli uygulanmasından sonra ortaya çıkarlar ve genel olarak bunlar; düşünülebilir ve bilinir reaksiyonlardır. Bu gruba, benzodiazepinlerde olduğu gibi ilaç bağımlılıkları, nöroleptik ilaçlara bağlı Tardiv diskinezi veya kortikosteroidler tarafından üretilen Cushing belirtinini dahildir.

D tipi reaksiyonlar nadir görülür ve tedavi bittikten bir müddet sonra ortaya çıkar. Bu tür reaksiyonlardan bazıları, fetüslerde malformasyon olan teratogenez ve karsinogenezdir.

Diğer tarafta ise bir ilacın aniden kesilmesinden sonra olanlar olan E tipi reaksiyonlar vardır. Bu tür bir yan etki örneği; kortikosteroidlerin kesilmesinden sonra adrenal yetmezlik oluşması, antiepileptik ilaçların kesilmesinden sonra oluşan nöbetler veya beta blokerlerin kesilmesinden sonra göğüste ağrı hissedilmesidir.

Bunu da okuyun: Antibiyotikler: Mide Savunucu Almak İhtiyaç duyulan Mi?

Netice

İlaçların tümü tehlikeli bir reaksiyona dönüşebilen bir yan etki oluşturacağından, kullanacağımız ilaç hakkında bilgi edinmek çok ehemmiyetlidir. İlaç kullanacağınız sırada kullanım direktiflerini okuduktan sonra doktorunuza ve eczacınıza danışmanız, oluşabilecek olası reaksiyonları engellemeniz açısından ehemmiyetlidir.

Norepinefrin Nedir, Ne İçin Kullanılır? Norepinefrin, tehlikeyle karşılaştığımızda, solunumu kolaylaştırmak emeliyle hava yollarının genişlemesine kapı aralar. Daha fazla oku »

La entrada İlaçların Yan Etkileri Nelerdir? aparece primero en Sağlığa bir adım.