Çeşitli tipte amnezi veya amnezik belirtiler ve sınıflandırmalar vardır. Kişinin kısmen veya tamamiyle bellek kaybı ile karakterize edilen bir bozukluktur. Teşhis kitaplarına göre, belirli bir form olan dissosiyatif amnezinin bir takım popülasyonların %2,6’sına varan oranda mevcut olduğu düşünülüyor.
Değişik amnezi türlerini kategorize faktörün iki ana yolu vardır. İlki, bellek kaybının kronolojisi, başka bir deyişle hastanın ne tür bilgileri anımsayamadığı ile alakalıdır. İkinci grup onları etiyolojilerine veya başka bir söylemle hastalığın altında yatan nedene göre gruplandırır.
Genel olarak, amnezinin orijinleri organik veya işlevsel olabilir. En yaygın tetikleyicilerden bazıları, sözgelişi beyin travması ve belirli ilaçların kullanımıdır.
Kronolojiye göre amnezi türleri
Genel olarak, iki tür amnezi arasında ayrım yapabiliriz: Retrograd ve Anterograd Amnezi. Bir hastanın her ikisini aynı anda gösterebileceğini, yani bunların iki bitirici bozukluk olduğunu unutmamak ehemmiyetlidir.
Bu arada, bu sınıflandırma nedenlere değil semptomlara işaret eder. Hafıza Sıhhati Kontrolü internet sitesi bize bu terimlerin tanımlarını sağlar.
Daha fazlasını keşfedin: Hafıza Kaybı Belirtileri ve Hafıza Kaybının Önlenmesi
Anterograd Amnezi
Bu vaziyette beyin, yeni olayları hastanın uzun müddetli hafızanına aktarmaz. Bu, kişinin sadece amnezi başlangıcından önce olanları anımsadığı mananına gelir.
Bu tür bir amnezi, günlük hayatta ciddi bir otonomluk kaybına kapı aralar, zira yeni hatıralar ve tecrübeler üretememe duygusal açıdan çeşitli bozukluklara kapı aralar. Bu arada kaza şeklinde sıhhat rizikolarını de beraberinde getirir. Örneğin, yaptıktan kısa bir müddet sonra ateş yaktığınızı unutabilirsiniz.
Amnezi Türleri: Retrograd Amnezi
Burada madalyonun diğer tarafına bakıyoruz çünkü retrograd amnezide hasta, hastalığın başlangıcından önce olan hiçbir şeyi anımsamıyor. Beynelmilel Valencia Üniversitesi’ne göre, beyin travması veya tetikleyici olaydan önce hayat süresince topladığınız tüm bilgileri unutmanız olasıdır.
Amneziler, kaybedilen hatıraların hastalığın başlangıcından önce mi yoksa sonra mı olduğuna bağlı olarak anterograd veya retrograd olabilir. Etiyolojisine göre amnezi türleri
Diğer taraftan Cleveland Clinic, amnezi türlerini etiyolojilerine göre de kategorize edebileceğimizi belirtiyor. Yani, hastalığı tetikleyen nedensel ajana göre. Her birine detaylı olarak bakalım.
Travma sonrası amnezi
Nörolojik araştırmalara göre, travmatik beyin hasarı (TBH) dünyadaki en yaygın sakatlık ve ölüm nedenlerinden biridir. Veriler, Amerika Birleşik Devletlerinde bu tür yaralanmalar için 2,5 milyondan fazla kişinin hastaneye yatırıldığını göstermektedir; bu, düşme ve darbeler sebebiyle hastaneye yatışların %16’sına tekabül etmektedir.
Travma sonrası amnezi, beyin hasarına kapı aralayan ancak kafatasına girmeyen yaralanmaların bir neticesi olarak ortaya çıkar. Bu tür rahatsızlığa çoklukla şuur kaybı ve hem de koma eşlik eder. Neyse ki hafıza kaybı çoğu vaziyette geçicidir.
Amnezi Türleri: Geçici Evrensel Amnezi (GGA)
Mayo Clinic’e göre, geçici evrensel amnezi, epilepsi veya felç gibi en yaygın nörolojik bozukluklara atfedilemeyen geçici bir hafıza kaybıdır. Bu hastalığın görülme sıklığı – yani belirli bir yerdeki yeni olay sayısı – 100.000 kişide takriben 2,9 ila 10 vakadır.
Bu yüzden uzmanlar bunun çok nadir görülen bir hastalık olduğunu düşünüyor. Bilim insanları hala patolojinin tetikleyicisinin farkında olmasalar da, migren veya vasküler kaynaklı hastalıkların varlığıyla olan bir ilişkiden şüpheleniyorlar.
Diensefalik amnezi
İsminden da anlaşılacağı gibi, bu tür amneziyi karakterize eden şey medial diensefalondaki lezyonlardır. Bu yapının temel işlevleri, sinir ve endokrin sistemlerini birbirine bağlamak ve belirli bezlerin salgılanmasını kontrol etmektir.
Bu tür bozukluğun bir örneği Korsakoff belirtisidir. Bu somut vaziyette, hafıza ve yetilerin kaybını belirleyen şey, aşırı içki tüketiminden meydana gelen mide hasarları hasebiyle vitamin – çoğunlukla B1 vitamini – emiliminde bir eksikliktir.
Alakanızı çekebilir: Anksiyete için Beş Farkındalık Egzersizi
Amnezi Türleri: Küçüklük amnezisi
Küçüklük amnezisi, yetişkinlerin, çocukluklarının ilk 3 ila 4 senenini anımsayamamaları mananına geldiğinden tüm insanlar için yaygındır. Araştırmalar, bu bellek kaybının hududunun değişken olduğunu ve hem ferdi hem de kültürel etkenlerden etkilendiğini gösteriyor.
Alzheimer’e bağlı bellek kaybı
Alzheimerın nedenlerinin tümünü hala bilmesek de, uzmanlar metabolik bozukluklardan bile şüphelenmektedir, Elalzheimer.com gibi topluluklar, amnezinin bu hastalığın ilk belirtilerinden biri olduğuna işaret ediyor. Bu vaziyet hastanın hem kısa süreli hafızasını hem de anlık olayların hafızasını kaybetmesine kapı aralar.
İlaç kullanımına bağlı amnezi
San Diego Hastanesi’ne göre, flunitrazepam gibi bazı ilaçlar anterograd amneziye kapı aralıyor. Bu, önceden de söylediğimiz gibi, hastanın ilacın tesiri altındayken olan her şeyi anımsamasını olanaksız kılar.
Ne yazık ki flunitrazepam bir tecavüz ilacı olarak bilinir. Bunun nedeni, saldırganların genellikle ne olduğunu anımsamamaları ve tecavüzcünün yüzünü nasıl tanımlayacaklarını bilmemeleri için kadınların içkilerine koyduğu madde olmasıdır.
Dissosiyatif Amnezi
Bu durumda, bilinçsiz bir savunma mekanizması olan bir tür hafıza kaybı ile karşı karşıyayız. Disosiyatif amneziden muzdarip hastalar, travmatik bir olay içeren şahsi bilgileri bloke eder.
MSD rehberleri internet sitesine göre, bu hafıza boşlukları birkaç dakikadan ömür boyu bitirmeye kadar değişebilir. Hipnoz ve ilaç verilmesi akabinde yapılan müzakereler, hastaların travmatik olayın özelliklerini anımsamasına yardımcı olabilir.
Niteliksel amneziler veya paramneziler
Tıp Sözlüğü internet sitesine göre paramnezi, hatıraların çarpıtılmasını içeren bir bellek farklığıdır. Bu hayali gerçekler, anımsanamayan gerçek vaziyetlerin yerini alır.
Bu tip amnezi, kronik alkolizm ve organik beyin belirtileri olaylarında sıklıkla görülür. Bunları deja vú ve jamais vú açısından anlıyoruz. İlk ifade, kişinin yeni bir tecrübesi önceden yaşamış gibi hissettiği bir vaziyeti ifade eder. Diğer taraftan ikincisi, bir kişinin önceden bir şeyi gördüğünü açıkça anımsamadığını belirtir.
Alzheimer gibi hastalıklar hafıza kaybı ile alakalıdır. Bir doktora ne vakit müracaat edilmeli?
Birkaç saniye dahi bilinç kaybına kapı aralayan şiddetli bir beyin sarsıntısından sonra, acil hekime gitmek zaruridir. Bazı beyin yaralanmaları hemen kendini göstermez, bu yüzden olası olduğunca tez bir doktora görünmelisiniz.
Bu arada, genel popülasyonda kısa süreli hafıza kaybının yaygın olduğunu vurgulamak gerekir. Çok yoğun bir tempoda yaşıyoruz ve bazen anksiyete bozuklukları kendimizi ayrışmış ve kafamız karışmış hissetmemize kapı aralıyor. Bu nedenle, bir şeyi mükemmel bir şekilde anımsamıyorsanız endişelenmenize gerek yoktur.
Amnezi türleri çok sayıda ve çeşitlidir
Gördüğünüz gibi, kolay bir tanıma sahip bir bozukluk olsa da, kronolojiye ve nedensel ajana bağlı olarak bir hayli değişik amnezi türü vardır. Genelde amnezi kafa travmasından sonra ortaya çıkar ve bellek kaybı geçicidir.
Unutkan olmak, uyaranlarla dolu bir toplumda yaygın olan bir şeydir. Bununla beraber, bir kişi günlük hayatının ayrılmaz teferruatlarını unuttuğunda, kendi evinde kafası karıştığında veya fiziksel bir alandaki yerini belirleyemediğinde, bir doktora görünmek çok ehemmiyetlidir.
En İyi 5 Bellek Alıştırması Sıklıkla bedenlerimizi kullanmayı düşünmemize karşın, çoğu kez hafızamızı da eğitmemiz gerektiğini unutuyoruz. Bunun için hafıza alıştırması yapmalıyız. Daha fazla oku » La entrada Farklı Amnezi Türlerine Genel Bir Bakış aparece primero en Sağlığa bir adım.
Önemli
Blog içerisinde yer alan tüm içerikler bilgilendirme amaçlıdır. İlaç veya ürün tavsiyesi değildir. Yaşadığınız hastalıklarla ilgili doktorunuza danışmadan herhangi bir ilaç veya ürün kullanmayınız!
