Her geçen gün daha fazla insan beslenmesinde hayvansal ürünleri azaltıyor veya ortadan kaldırıyor.
Bunun neticeninde marketlerde, lokantalarda ve fast food zincirlerinde de bitkisel seçenekler daha fazla yer kaplamaya başladılar.
Bir takım insanlar kendilerini nebat temelli beslenme üzerinden etiketliyorlar, bazıları ise hayat tarzlarını belli etmek için vegan tabirini kullanıyorlar. Bu yüzden bu iki deyim arasındaki farkı öğrenmek isteyebilirsiniz.
Nebat Temelli Beslenme Hareketinin Geçmişi
Vegan terimi 1944 yılında Donald Watson isimli hayvan hakları müdafaa edicisi ve Vegan Topluluğu’nun kurucusu tarafından yaratıldı. Ahlaki sebeplerden dolayı hayvansal ürünleri tüketmekten kaçınan kişiyi ifade eden bir terim.
Veganizm ise vegan olma uygulamasını dile getiriyor.
Veganizm veya veganlık, yumurta, et, balık, beyaz et, peynir ve diğer süt ürünleri gibi hayvanlardan ele geçirilen gıdaların tümünü kapsam dışı bırakıyor. Bu ürünler yerine vegan beslenmede meyveler, sebzeler, hububatlar, kuruyemişler, çekirdekler ve baklagiller seçenek ediliyorlar.
Giderek veganizm yalnızca hayvan sıhhati ve ahlak değil, bu arada araştırmalar ile doğrulanan etrafsal ve sıhhat kaygıları üzerine de temellerini kurdu.
İnsanlar seyyaremizdeki çağdaş hayvan tarımının negatif tesirlerinin daha fazla farkına varmaya başladılar ve ayrı olarak işlenmiş etleri tüketmenin ve doymamış yağlar yerine doymuş yağlar tüketmenin de sağlık üzerinde potansiyel negatif tesirleri olduğu görüldü.
1980 seneninde ise Dr. T. Colin Campbell beslenme bilimi dünyasına “bitki temelli beslenme” isminde yeni bir kavram soktu ve bu beslenme türünde yağ miktarı az, lif miktarı yüksek ve sebzeler öncelikli olmasına karşın ahlaki değil sağlık odaklı bir beslenme yolu.
Son zamanlarda AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ yurttaşlarının vasati %2’si kendini vegan olarak görüyor ve bunların büyük bölümü Millennial jenerasyonuna dahil.
Ayrı olarak pek çok insan kendini bitkisel besleniyor ve hem de vegan olarak görmese dahi hayvansal ürün tüketimini azaltmaya çalışıyor ve bitkisel beslenme ile veganlıktaki gıdaları beslenmesine katıyor.
Bitkisel Beslenme ve Vegan Beslenme
Pek çok tanımlama dolaşımda olsa da, pek çok insan bitkisel beslenme ve vegan beslenme arasındaki belli farkları kabulleniyor.
Bitkisel Beslenme Ne Manaya Geliyor?
Bitkisel beslenme genelde yalnızca bir kişinin beslenme alışkanlıklarını dile getiriyor.
Pek çok insan çoğunlukla veya tamamiyle nebat temelli bir beslenme sürdürdüğünü belli etmek için bunu bitkisel beslenme olarak adlandırıyor. Ancak bir takım bitkisel beslenen insanlar belli hayvansal ürünleri kullanmaya devam edebiliyorlar.
Bazıları ise beslenme türlerini tanımlamak için bitkisel tam gıdalar tabirini kullanıyor ve böylelikle beslenmesinin yalnızca çiğ veya çok az işlenmiş gıdalardan olduğunu belirtiyor.
Tam ve bitkisel beslenmeye sahip olan birisi yağlardan ve işlenmiş hububatlardan da kaçınacaktır ve normalde bu gıdalar vegan veya bitkisel beslenmede tüketilebilir vaziyettedirler.
Tam gıdalar bölümü ehemmiyetli bir ayrım zira pek çok işlenmiş vegan gıda mevcut. Sözgelimi veganlar için üretilmiş olan çeşitli sosisler, peynir dilimleri, pastırmalar ve hatta tavuk nuggetlar bile mevcut. Bu ürünleri tam ve bitkisel beslenme içerisinde tüketmek olanaksız.
Vegan Olmak Ne Manaya Gelir?
Vegan olmak beslenmenin ötesindedir ve günlük olarak uygulanan bir yaşam tarzını tanımlar.
Veganizm genelde hayvanların olabildiğince gerçekçi bir şekilde tüketilmemesi, kullanılmaması ve sömürülmemesi için yaşamak mananına gelir. Bu yüzden şahsi tercihler ile ilgili bir miktar müsamahalar mevcut olsalar da genel felsefe yaşam tercihleri sebebiyle hayvanlara olabildiğince az zarar gelmesi.
Kendini vegan olarak tanımlayan insanlar hayvansal ürünleri tüketmemenin yanında hayvansal şeylerden üretilmiş olan veya hayvanlarda test2 edilmiş ürünleri almaktan da kaçınırlar.
Buna genelde kıyafetler, kişisel bakım ürünleri, ayakkabılar, aksesuarlar ve hane ürünleri dahildir. Bazı veganlar için hayvanların yan ürünlerinden ele geçirilen aşı ve ilaçlar da buna dahildir.
Hem Bitkisel Beslenme Hem de Vegan Beslenmeye Sahip Olabilirsiniz
Hem bitkisel hem de vegan beslenmek olası çünkü bu terimler insanları yaşam tercihlerinden dolayı ayırmak üzere tanımlanmadılar.
Pek çok insan vegan olarak başlayabilir, ahlaki ve etrafsal sebeplerden dolayı beslenmesinden hayvansal ürünleri çıkarabilir ancak sonradan sağlık hedeflerine erişmek için tam ve bitkisel beslenmeye geçebilir.
Diğer yandan, bazı insanlar tam ve bitkisel beslenme ile başlayabilirler ancak sonrasında yaşam tarzının geri kalanını da adapte ederek gıda olmayan şeylerde de hayvansal ürünlerden kaçınarak veganizme geçiş yapabilirler.
Netice Olarak
Pek çok insan tükettiği hayvansal ürün miktarını azaltmaya veya tamamen bırakmaya çalışıyor. Bu insanlar gıda tercihlerini etiketlememeyi tercih edebilirler ancak bazıları kendilerini bitkisel beslenme veya vegan olarak etiketleyebilirler.
Bitkisel beslenme genelde temel olarak bitkisel gıdalar tüketen insanları tanımlar ve hayvansal ürünler hiç olmayabilir veya hudutlu oranda olabilirler. Tam ve bitkisel beslenmede ise yağlar ve işlenmiş paketli gıdalar da tüketilmezler.
Vegan terimi ise beslenmenin ötesindeki yaşam tarzlarını ifade eder. Vegan yaşam tarzında hayvanların hiç bir zarar görmemesi amaçlanır ve buna alınan tüm ürünler dahil.
Vegan olan birisi hayvansal ürünlerin potansiyel negatif etrafsal tesirlerini de dikkate alır.
Bu iki terim temel olarak değişik olsa da benzerlikleri var. Ayrıca ikisinin de popülerliği artıyor ve doğru tasarılandıklarında sağlıklı bir yeme alışkanlığı olabilirler.
Bitkisel beslenme ve vegan beslenme arasındaki fark nedir? yazısı ilk önce Ayşe Tolga İyi Yaşam üzerinde ortaya çıktı.
Türkçe makale özgünleştirme tarafından yapılmıştır.
Önemli
Blog içerisinde yer alan tüm içerikler bilgilendirme amaçlıdır. İlaç veya ürün tavsiyesi değildir. Yaşadığınız hastalıklarla ilgili doktorunuza danışmadan herhangi bir ilaç veya ürün kullanmayınız!
