Biohacking rehberi: Türleri nelerdir, güvenli midir ve nasıl yapılır 2020?

Biohacking nedir?

Biohacking, kişinin kendi biyolojisini değiştirmesi olarak tanımlanabilir. Pek çok “biohacker” için bu, sıhhatinizde ve iyilik halinizde ufak iyileştirmeler gerçekleştirmek için beslenme düzeninde veyahut hayat tarzında küçük ve gittikçe artan farklıklar yapmaktır.

Biohack’ler, hızlı kilo kaybından gelişmiş beyin işlevine kadar her şeyi vaat ediyor. Ancak biohacking’den en iyi neticeleri almak için vücudunuzda neyin işe yaradığı ile ilgili bilgili ve temkinli olmanız gerekiyor.

Biohacking’in nasıl işe yaradığını ve güvenli bir şekilde nasıl yapılabileceğini öğrenmek için okumaya devam edin.

Biohacking’in değişik türleri nelerdir?

Biohacking’in pek çok değişik türü bulunmaktadır. En popüler olan üç türü ise nutrigenomik, DIY biyoloji ve grinder olmaktadır.

Nutrigenomik

Nutrigenomik, yediğiniz yemeklerin genlerinizle nasıl etkileşime girdiği üzerine odaklanır.

Popüler olmakla beraber tartışmalı olan bu biohack türü, vücudunuzun toplam genetik ifadesinin, vakit içinde farklı besinlerin sıhhatinizi nasıl etkilediğini test2 ederek tasarılayabileceği ve en iyi haline getirebileceği fikri üzerine heyetmiştir.

Nutrigenomik ayrı olarak farklı besinlerin nasıl hissettiğinizi, düşündüğünüzü ve davrandığınızı etkilediğini ele alır.

DIY biyoloji

DIY biyoloji ya da DIY bio, ilmi alanlarda eğitime ya da tecrübeye sahip kişilerin liderliğini yaptığı bir biohacking türüdür. 

Bu biohacker’lar, laboratuvar gibi kontrollü deney ortamının dışında kendi üzerlerinde yaptıkları deneyleri, uzman olmayan kişilere teklif vermek ve tekniklerini paylaşmak için kullanırlar.

Grinder

Grinder, insan vücudunun her bölümünü hacklenebilir olarak gören bir biohacking alt kültürüdür.  

Grinder olarak isimlendirilen kişiler genel olarak vücutlarını aletlerin, kimyevi enjeksiyonların, implantların veyahut vücutlarına koyacakları rastgele bir şeyin kombinasyonuyla en iyi hale getirerek siborg, başka bir deyişle biyolojik ve yapay bölümlere sahip bir varlık olmaya çalışırlar.

Biohacking işe yarıyor mu?

Biohacking sahiden de biyolojinizi değiştirebilir mi? Bunun yanıtı hem evet hem de hayır.

Nutrigenomik işe yarıyor mu?

Nutrigenomik, biyolojinizi aşağıda bulunduğu gibi çeşitli şekillerde “hack”leyebilir:

• Genetik olarak yatkın olduğunuz bir hastalığa yakalanma rizikonuzu azaltmak
• Kilo vermek veya çöküntüsü belirtilerini azaltmak gibi fiziksel, zihni veya duygusal farklıklara erişmenize yardımcı olmak
• Kan basıncı veya bağırsak bakterileri gibi vücut işlevlerini en iyi hale getirmek

Yiyecekler, genlerinizi etkiler. Ancak herkesin vücudu, beslenme düzenindeki veyahut alışkanlıklardaki farklıklara aynı şekilde cevap vermez.

Nutrigenomik ile ilgili yapılan bir araştırmanın 2015 seneninde gerçekleşen incelemesi, gen ifadesinde olan ufak farklıkların, daha büyük olan puzzle’ın sadece bir parçası olduğunu göstermektedir. Egzersiz, stres düzeyleri ve kilo gibi diğer etmenlerin tümü, vücudunuzun yemeğe verdiği reaksiyon üzerinde rol oynamaktadır.

DIY bio ve grinder biohacking işe yarıyor mu?

İstenen neticelerin ele geçirildiği çok sayıda DIY bio ve grinder deneyi örnekleri bulunmaktadır. 

2015 seneninde yapılan bir deneyde, gece görüşü sağlamak için deneğin gözüne Klorin e5 enjekte edildi. Ve bu da bir nevi işe yaradı. Enjeksiyon yapılan adam, gecenin karanlığında ormanda hareket eden insanları ayırt edebildi. Bunun nedeni Klorin e6’nın, ışığa duyarlılaştırıcılar denilen ve gözlerde yer alan molekülleri geçici olarak değiştirmesinden kaynaklanmaktadır. Bu ise gözlerinizdeki hücreleri ışığa daha açık hale getirir.

Ancak bunun neticeleri, insan vücudunda yapılan tüm deneylerde ya da modifikasyonlarda olduğu gibi tehlikeli ya da ölümcül olabilir.

DIY bio, eğitimsiz olmanız vaziyetinde da aldatıcı olabilir. UC Davis Hukuk Fakültesi’nin 2017 seneninde yaptığı bir inceleme, zarar veren biyolojik ajanlara maruz kalmanın sıhhat meselelerine kapı aralayabileceği veyahut beynelmilel biyoterörizm yasalarını ihlal edebileceği ile ilgili ikaz yaptı.

Grinder etiği ise bilhassa tehlikeli olabilir. 2018 seneninde New York Times’da yayınlanan bir yazı, hastanelerdeki güvenli bölgelere erişmek için vücutlarına RFID çipleri yerleştiren veyahut “dahili” kulaklıklara sahip olmak için kulaklarına ses arttırıcı mıknatıslar yerleştiren grinder’ları ele aldı.

Bu kulağa oldukça fütürist gelebilir, ancak vücudunuza yabancı cisimler yerleştirmek sizi kronik enfeksiyonlara kapı aralayabilecek inflamatuar tepkilere maruz bırakabilir. Bununla birlikte kansere yakalanma rizikonuzu de arttırabilir.

Biohacking güvenli midir?

Biohacking’in kimi türleri güvenli olabilmektedir. Sözgelimi, belli destekleri almak ya da beslenme düzeninizde farklık yapmak güvenli olabilir. RFID implantları gibi vücuda ilave eden bazı şeyler ise sağlık uzmanı tarafından denetlendiği zaman güvenli olabilmektedir.

Bazı biohacking metodolojileri tehlikeli ve hem de illegal olarak düşünülmektedir. DIY bio ve grinder bazen araştırma tesislerinde, güvenli ya da etik olmayan bir şekilde yoğunlaşabilmektedir.

İnsanlar üzerinde deney yapmak, bunu yalnızca kendi üzerinizde yapacak dahi olsanız istenmeyen neticelere ve zararlara kapı aralayabileceğinden dolayı genel olarak biyolojide büyük bir tabu olarak kabul edilmektedir.

Brookings Enstitüsü’nün 2017 seneninde yayınladığı rapor, biohacking’in bilimi herkes için aynı anda açık hale getirdiği ve bu arada çok sayıda yeni güvenlik meselesi getirdiği konusunda uyarıyor. Genleri değiştirmenin veya insanlar üzerinde başka şekillerde deney yapmanın uzun vadeli neticelerini anlamak, ananesel ve kontrollü deneyler olmadan zor olabilir.

Normal kan testinizi biohack için nasıl kullanabilirsiniz?

Kan testi, tesirli bir biohacking için ehemmiyetlidir. Kan testleri size vücudunuzdaki plazma ve hücre sayısı gibi çeşitli besin ve bileşen düzeyleri ile ilgili çok şey söyleyebilir.

Kan testleri, yeni yemeye başladığınız bir yiyeceğin vitamin düzeyinizi etkileyip etkilemediğini veya belli bir biyolojik süreci gerçekleştirmenize yardımcı olup olmadığını size söyleyebilir. Sözgelişi, daha iyi bir bilişsel işlev için B12 vitamini desteği almadan önce ve sonra kan testi yaptırmak, desteklerin B12 düzeyinizi etkileyip etkilemediğini gösterebilir.

Düzenli kan testleri olmadan da biohacking yapabilirsiniz. Beslenme düzeninizi veya alışkanlıklarınızı değiştirmek, genel iyilik haliniz üzerinde bariz tesirlere sahip olabilir veya sindirim meseleleri veyahut baş ağrıları gibi amaçladığınız bir takım semptomları etkileyebilir.

Ancak kan testleri yaptırmak, size üzerinde çalışmanız için ham veriler sağlar. Biohack’in hücresel düzeyde çalışıp çalışmadığını size söyleyebilirler.

Biohacking ve biyoteknoloji arasındaki fark nedir?

Biyoteknoloji, teknolojik ilerleme hakkında bilgi vermek için biyolojik süreçlerin incelenmesine atıfta bulunan geniş bir terimdir. Biyoteknoloji, bira mayalamak için bakteri suşlarını kullanmaktan genleri tertip etmek için CRISPR kullanmaya kadar çeşitli süreçleri dile getirebilir.

Biyoteknolojideki gelişmeler veya çalışmalar çoklukla biohacking deneylerini etkiler, bunun zıddı de geçerlidir. Sözgelimi pek çok biohacker, fikirler ve veriler için biyoteknolojideki buluşları kullanır. Biyoteknologlar ise biyoteknoloji araştırmalarında istikamet vermek için biohackerlar tarafından yapılan deneylere de göz atıyor.

Biohacking için biyoteknolojiye ihtiyacınız yok. Grinder’lar, biyohacking emelleri için biyoteknolojinin en aktif kullanıcıları olma eğiliminde olsalar da alışkanlıklarda ya da beslenme düzeninde farklıklar yapmak biyoteknoloji gerektirmez.

Nootropiklerle nasıl biohack yaparsınız?

Nootropikler, bilişsel işlevi artırmak için kullanılan tabii formda, destek ya da yiyecek ve içecek formunda olan maddelerdir. Bunlar arasında ruh halinizi, üretkenliğinizi veya dikkat müddetinizi etkilemek bulunabilir.

Nootropikler, Silikon Vadisi’nde çok büyük bir ehemmiyete sahip. Riziko anaparası ile finanse edilen bir hayli şirket nootropiklere odaklanmış vaziyette. Hatta bu biohack’e dayanan devasa bir Reddit topluluğu bile bulunuyor.

Muhtemelen zati yaygın bir nootropik olan kafeini tecrübe etmişsinizdir. Yaygın olarak kullanılan bir diğer nootropik ise pirasetam olmaktadır. Pirasetam, bilişsel işlevi iyileştirmek için kullanılan bir ilaçtır.

Nootropiklerin güvenliği tartışmalıdır. Takviye formundaki nootropikler, FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) tarafından denetlenmez.

Nootropikler, yüksek düzeylerde tüketilmedikçe yiyecek ve içeceklerin içerisinde genellikle güvenli olmaktadır. Sözgelimi, çok fazla kahve kafein doz aşımına kapı aralayabilir. Nootropik olarak kullanılan ilaçlar, sağlık uzmanı tarafından önerildiği şekilde kullanılmadıkları sürece tehlikeli olabilir.

Biohack yapmak için nootropiklere ihtiyacınız yok. Nootropikler genelde ele geçirilmeleri kolay oldukları için ve vücudunuzun, hızlı netice almaya yönelik olarak nootropikleri birkaç saat içinde veya daha kısa müddette metabolize edebildiği için popülerdirler.

Evde biohack yapmanın 4 kolay yolu

İşte hanede tecrübe edebileceğiniz, göreceli olarak güvenli olan biohack’lerin bazıları şunlardır:

Kafein için

Kafein, verimlilik arttırıcı olarak bilinir.

Hiç kafein kullanmadıysanız, 250 ml siyah kahve, yeşil çay veya bitter çikolata gibi kafeinli yiyecekler ile başlayın. Kafeininizi her gün aynı saatte alın ve sonraki dakikalarda veya saatlerde nasıl hissettiğinizi not alın: Daha odaklanmış hissediyor musunuz? Daha kaygılı mi hissediyorsunuz? Yoksa yorgun mu? Hedefiniz için en uygun miktarı bulana kadar dozu ayarlamayı deneyin.

Bulletproof kahve denilen, biohackerların katkısı olan bir kahve dahi bulunuyor. Bulletproof kahve, enerji artırıcı ve kilo verme aracı denilen orta zincirli trigliserit (MCT) yağı gibi bileşikler içerir.

Bulletproof kahvenin güvenliği ile ilgili tartışmalar bulunuyor. Kahvenizi biohacklenmiş olarak içmekle ilgileniyorsanız, bilhassa de altta yatan sıhhat meseleleriniz varsa bunu yapmadan önce doktorunuzla konuşun.

Eliminasyon perhizi deneyin

Eliminasyon perhizi, tam olarak isminden anlaşıldığı gibidir. Eliminasyon perhiziyle, beslenme düzeninizdeki bir şeyi bırakacak ve hemen peşinden vücudunuzu nasıl etkilediğini görmek için yavaşça yine katacaksınız.

Bir yiyeceğe karşı alerjiniz olduğunu düşünüyorsanız veya süt ürünleri, kırmızı et veya işlenmiş şeker gibi bir yiyeceğin inflamasyona kapı aralayabileceğinden endişeleniyorsanız, bu seçeneği düşünebilirsiniz.

Eliminasyon perhizinde iki temel adım vardır:

• Perhizinizden bir ya da daha fazla yiyeceği tamamiyle çıkarın.
• Takriben iki hafta bekleyin, ardından beslenme düzeninizden çıkardığınız yiyecekleri yavaşça yeniden ilave edin.

Yiyeceği, beslenme düzeninize tekrar kattığınız zaman ortaya çıkan şu semptomları yakından takip edin:

• Döküntü
• Sivilce
• Ağrı
• Yorgunluk
• Karın ağrısı
• İshal
• Kabızlık
• Diğer anormal semptomlar

Bu semptomlar, o yiyeceğe alerjiniz olduğu mananına gelebilir.

Ruh halinizi iyileştirmek için biraz mavi ışık alın

Güneşten gelen mavi ışık, ruh halinizi iyileştirmenize veyahut bilişsel performansınızı geliştirmenize yardımcı olabilir. Her gün fazladan birkaç saat güneş ışığı alın (takriben 3-6 saat veyahut sizin için gerçekçi olan kaç saatse) ve rastgele bir farklık fark edip etmediğinize bakın.

Ancak güneş ışığının telefon ve bilgisayar ekranlarından dağılan aynı mavi ışığı içerdiğini unutmayın. Bu ışık, sirkadiyen ritminizi rahatsız ederek uyanık kalmanıza kapı aralayabilir.

Bununla beraber güneşin altındayken 15 veya daha yüksek SPF’li bir güneş kremi kullanmayı da unutmayın. Bu, cildinizi güneşin zararlarından savunabilir.

Aralıklı oruç deneyin

Aralıklı oruç, sadece belirli saatler arasında yemek yemeyi, hemen peşinden bir sonraki yemek yeme vaktine kadar uzun bir müddet aç kalmayı içeren bir tür perhiz metodudur.

Sözgelimi, yalnızca öğleden akşam 8’e kadar sekiz saatlik bir süre süresince yemek yiyebilir, sonra akşam 8’den sonrası gün öğlene kadar oruç tutabilirsiniz.

Bu şekilde oruç tutmanın ispat etmiş birçok yararı bulunmaktadır:

• İnsülin düzeylerini düşürür, böylelikle vücudunuz daha randımanlı bir şekilde yağ yakabilir
• Hücrelerinizin hasarlı dokuları onarmasına yardımcı olur
• Kanser gibi hastalıklardan savunur

Aşağıdaki vaziyetlere sahip olmanız vaziyetinde aralıklı oruca başlamadan önce doktorunuzla konuşun:

• Diyabetiniz veya kan şekerinizi tertip eden problemleriniz varsa
• Düşük tansiyonunuz varsa
• İlaç alıyorsanız
• Yeme bozukluğu öyküsünüz varsa
• Gebeyseniz ya da emziriyorsanız

Sonuç Olarak

Biohacking’in bazı yararları bulunmaktadır. Biohacking’in bazı formlarını hanede yapmak kolaydır ve yanlış giden bir şeyler olursa bunları tersine çevirmek olasıdır.

Ancak genel olarak dikkatli olmanız gerekir. İhtiyaç duyulan tedbirleri almadan kendiniz üzerinde tecrübeler yapmanız, beklenmedik yan tesirlere sebep olabilir.

Beslenme düzeninizde ehemmiyetli farklıklar yapmadan önce doktorunuzla veyahut diyetisyeninizle konuşun. Bununla beraber vücudunuza yabancı bir madde koymadan önce kendi araştırmanızı yaptığınızdan emin olun.

Biohacking kılavuzu: Türleri nelerdir, güvenli midir ve nasıl yapılır? yazısı ilk önce Ayşe Tolga İyi Hayat üzerinde ortaya çıktı.