Akciğer Nakli: Bilmeniz Gereken Her Şey 2021

Akciğer nakli, hastalıklı veyahut başarısız akciğerlerden birinin veyahut her ikisinin, can vermiş bir donör tarafından sağlanan sıhhatli olan uzuvlar ile değiştirildiği cerrahi bir prosedürdür. Hastanın hayat kalitesini ehemmiyetli ölçüde arttıran karmaşık bir operasyondur.

İlk başarılı akciğer nakilleri 1960’larda Dr. James D. Hardy ve hemen peşinden 1968’de Dr. Denton A. Cooley tarafından gerçekleştirilmiştir. İlk hasta, konjestif kalp yetmezliği ve tekrarlayan zatürresi olan iki aylık bir kız çocuğudur.

Tıp uzmanları, bir hastada son zaman akciğer hastalığı ya da ananesel rehabilitasyonlara dirençli olduğu ispat etmiş ciddi bir vaziyet olduğunda bu tür bir prosedüre müracaat eder. Akciğer nakli adaylarının uygun olmak için belirli gereksinimleri karşılaması gerekir.

Bir Akciğer Nakli Neden Yapılır?

Tipik olarak tıp uzmanları, akciğer yetmezliğini gidermek için mevcut tüm rehabilitasyonlar işe yaramadığında akciğer nakline müracaat eder. Genel olarak konuşursak, bu operasyon, ciddi bir akciğer rahatsızlığı olan 75 yaşın altındaki kişiler için endikedir.

Akciğer nakli yapılmasına kapı aralayabilecek kimi hastalıklar şunlardır:

• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)
• Kistik fibroz
• Pulmoner hipertansiyon
• Pulmoner fibroz
• Bronşektazi
• Sarkoidoz

Bir ya da iki akciğer nakledilebilir.

Endikasyonlar

Yukarıda da belirttiğimiz üzere, akciğer nakli adaylarının belirli gereksinimleri karşılamaları gerekir. Prosedüre uygun olmak için, bunları karşılamalıdırlar. İşte tıp uzmanlarının dikkate aldığı kriterlerden bazıları:

• Yaş. Hastalar 75 yaşında ya da daha genç olmalıdır. Bununla beraber, 55 yaş ve üstü hastalar daha yüksek rizikolu kabul edilir.
• Vücut kitle indeksi. 35’ten yüksek olmamalıdır.
• Can verme rizikosu. Bu prosedür, nakil yapılmazsa önümüzdeki iki sene içinde %50 can verme rizikosu olan hastalar için idealdir.
• Nakil sonrası yüksek hayatta kalma talihi. Hastanın genel sıhhat durumuna göre.
• Bağlılık. Nakil alıcısı bir daha hiçbir zaman sigara içmemeli, psikoaktif ilaçlar kullanmamalı ve bir pulmoner rehabilitasyon programına katılmalıdır.

Aktif enfeksiyonu olanlar prosedürü yaptıramazlar. Son iki yılda kanser olmuş ya da başka bir uzvunda ciddi sağlık meselesi olan hastalar için de uygun olmayabilir. Aynı şekilde, yetersiz beslenenler ya da nakil sonrası rehabilitasyona uyumu garanti eden bir destek ağına sahip olmayanlar kişiler de uygun olmama rizikonuna sahiptir.

Bu yazımızı da okumalısınız: Akciğer Sağlığını Savunmak İçin 8 Nebat

Akciğer Nakli Rizikoları

Akciğer nakli, ciddi rizikoları olan karmaşık bir ameliyattır. En ehemmiyetlisi uzuv reddi ve enfeksiyondur. İlki, hastanın bağışıklık sistemi nakledilen akciğere ya da akciğerlere saldırdığında ortaya çıkar.

Reddetme önleyici ilaçlar bunun gerçekleşmesini engelleyebilir. Ancak kilo alma, mide problemleri ve yüzdeki tüylerin uzaması gibi yan tesirlere kapı aralayabilirler. Bu ilaçlar bu arada bir kişiyi diyabet, kemik erimesi, böbrek yetmezliği ve yüksek tansiyon gibi diğer hastalıklara da daha yatkın hale getirirler.

Bu yüzden, bu tür bir nakilden sonra hasta sıkı hijyen tedbirlerine uymalı ve kalabalıklardan ya da hasta insanlardan kaçınmalıdır. Son olarak, bir diğer olası riziko, artan kan pıhtılaşmasına bağlı olarak ameliyat sonrası pıhtı oluşumudur.

Prosedür

Akciğer naklini gerçekleştirme süreci, ameliyat gerçekleşmeden çok önce başlar. Bir hasta değerlendirildikten ve prosedür için uygun görüldükten sonra, sağlık kurumu, bir donör bulunana kadar hastayı bekleme listesine alır.

Nakil adayı bir donör beklerken, doktorunun yaşam tarzı konusunda direktiflerini da izlemelidir. Prosedür için bir akciğer mevcut olduğunda, hasta ile uyumluluğu değerlendirilir. Uyumluysa, tıp uzmanları nakli gerçekleştirebilir.

Hazırlık

Akciğer nakli için bekleme listesindeki bir hasta, nakil koordinatörünün çağrısına gerçekleşir gerçekleşmez cevaplamaya hazır olmalıdır. Hastalar, şahsi eşyaları ve düzenli ilaçlarını içeren bir valizi kenarda hazır tutmalıdır.

Hasta hastaneye geldiğinde, uyumluluğunu doğrulamak için bir dizi teste tabi tutulur. Doktorlar ayrı olarak genel sağlık durumlarını da değerlendirirler. Rastgele bir kuşkuları varsa, prosedürü iptal edebilirler. Her şey yolundaysa ameliyat hemen yapılacaktır.

Bu yazımızda daha fazlasını öğrenin: Akciğer Sağlığı: 10 Tehlike İşareti

Cerrahi Müdahale

Akciğer nakilleri genel anestezi altında yapılır. Tek bir akciğer nakledilecekse ameliyat dört ile sekiz saat arasında sürer. Her iki akciğer de nakledilirse, altı ila on iki saat arasında sürebilir.

Prosedürün adımları şunlardır:

• Öncelikle, tıp uzmanı bir ekstrakorporeal dolaşım sistemini (kalp-akciğer makinesi) harekete geçirir.
• Şayet yalnızca bir akciğeri nakledeceklerse, göğsün yan tarafına bir kesi yaparlar.
  Her iki akciğeri de nakledeceklerse, göğsün altından göğsün her iki tarafını da kapsayan bir kesi yaparlar.
• Daha sonra akciğerlerden birini ya da her ikisini ansızın çıkarırlar ve yeni uzuvların kan damarlarını ve hava yollarını hastanın vücuduna bağlarlar.
• Göğüsten hava, sıvı ve kanı boşaltmak için problar yerleştirilir. Bunlar, yeni akciğerler normal şekilde genişleyene kadar birkaç gün orada kalacaklardır.
• Akciğerler çalışmaya başladıktan sonra tıp uzmanları kalp-akciğer makinesini çıkarır.

Operasyon Sonrası

Hastanın 7 ila 21 gün arasında bir müddet süresince hastanede kalması gerekir. Operasyondan sonra yoğun bakım biriminde (YBÜ) birkaç gün geçirmeleri muhtemeldir. Bununla beraber, her tıp merkezinin kendi protokolleri vardır.

İlk 24 ila 48 saat çok ehemmiyetlidir. Bu müddet zarfında doktorlar hastayı dikkatle izler ve akciğerleri, kalbi, böbrekleri ve ruh halini değerlendirir. Aynı şekilde rastgele bir kanama olmadığını da doğrularlar.

Evet, akciğerler tıbbi kriterlere göre nakledilir. Ancak, devamında operasyonun başarısı açısından hastanın taahhüdü çok ehemmiyetlidir.

Akciğer Nakli Sonrasında İyileşme

İyileşme müddeti takriben altı aydır. İlk üç ay esnasında hastanın doktoru akciğerlerin işleyişini yakından izler ve değerlendirir. Bu şekilde rastgele bir komplikasyonu önleyebilirler.

Bu ilk evrede, hastanın röntgen, biyopsi, laboratuvar testleri ve elektrokardiyogram gibi testleri yaptırmak için sık sık hastaneyi ziyaret etmesi gerekecektir. Doktorlar ayrı olarak hastanın ilaçlara reaksiyonunu de izler.

Bu evreden sonra hasta, bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar almak ve düzenli olarak rehabilitasyon ve kontrollere katılmak da içine dahil olmak üzere hayatında farklıklar yapmalıdır. Akciğer naklinden sonraki ilk sene en kritik senedir. İlk seneden sonra tüm rizikolar azalmaya başlar.

Çoğu vaziyette, hasta ilk üç ay süresince haftalık olarak doktorunu ziyaret etmek zorunda kalacaktır. Hemen peşinden, bir sene süresince üç ayda bir yapılacak kontroller gerekecektir. Bundan sonra, önümüzdeki beş ila 10 sene süresince senelik bir ziyaret yeterlidir.

Akciğer Naklinden Sonra Uzun Vadeli Hayatta Kalma

Mevcut verilere göre, bir akciğer nakli sonrasında vasati hayat müddeti 5,8 senedir. Bu, kişinin evvelki hastalığına bağlı olarak değişebilir. Kistik fibrozu olan insanlar operasyondan sekiz veyahut daha fazla sene sonra hala hayatta olabilirler.

Vasati olarak, idiyopatik interstisyel pnömoni hastaları 4.8 sene hayatta kalır. Bu prosedürü geçirenlerin %32’si 10 sene veyahut daha fazla yaşar. En yüksek ölüm rizikosu ilk 12 aydadır. Bu yüzden bu müddet zarfında tıbbi kontroller pekiştirilir.

Yeni Doğanlarda Solunum Hastalıkları Yeni doğan bebeklerde solunum hastalıkları son derece rizikoludur, zira geri döndürülemez hasarlara veyahut ölüme kapı aralama rizikoları yüksektir. Daha fazla oku »

La entrada Akciğer Nakli: Bilmeniz Şart olan Her Şey aparece primero en Sıhhate bir adım.

Türkçe makale özgünleştirme tarafından yapılmıştır.